Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK)

BỆNH SÁN LÁ PHỔI.

(PARAGONIMIASIS).

Nguồn (Source): www.nejm.org

Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK)

CHỨNG BỆNH CHÂN MADURA

(MADURA FOOT).

Nguồn (Source): www.nejm.org

Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK)

MỘT BỘ PHẬN NGỰC GIẢ BIẾN MẤT TRONG KHI TẬP MÔN THỂ DỤC PILATES.

(DISAPPEARANCE OF A BREAST PROSTHESIS DURING PILATES).

Nguồn (Source): www.nejm.org

Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK).

MỘT VIÊN ĐẠN NẰM TRONG ĐẦU.

(A HEAD SHOT).

Nguồn (Source): www.nejm.org

Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK)

TÌNH TRẠNG MÙ SAU KHI TIÊM MỠ

(BLINDNESS AFTER FAT INJECTION)

Nguồn (Source): www.nejm.org

Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK)

BỆNH GÚT CÓ SỎI.

(TOPHACEOUS GOUT).

Nguồn (Source): www.nejm.org

Photobucket

HÌNH ẢNH MỖI TUẦN (IMAGE OF THE WEEK)

BỆNH PHÌNH TRƯỚNG XƯƠNG KHỚP

(HYPERTROPHIC PULMONARY OSTEOARTHROPATHY) .

Nguồn (Source): www.nejm.org

Monday, December 23, 2013

UNG THƯ PHỔI (LUNG CANCER) - Do LQT Biên Dịch


CÁC TRIỆU CHỨNG

Điều quan trọng là bạn phải báo cáo bất cứ cảm giác không bình thường nào trong cơ thể cho bác sĩ của bạn.  Thông thường, các cảm giác bất thường này có thể liên quan đến các nguyên nhân khác, chẳng hạn như viêm phế quản (bronchitis).  Nhưng bác sĩ cũng nên kiểm tra bất kỳ những dấu hiệu nào có vẻ bất thường hoặc gây lo ngại.  Các dấu hiệu và các triệu chứng của bệnh ung thư phổi có thể mất nhiều năm để phát triển và chúng có thể không xuất hiện cho đến khi căn bệnh phát triển đến các giai đoạn sau.

Các triệu chứng ung thư phổi thay đổi tùy theo vị trí và mức độ lan truyền của khối u.  Các dấu hiệu cảnh báo của bệnh ung thư phổi không phải lúc nào cũng hiện diện hoặc dễ dàng xác định.  Ung thư phổi có thể không gây đau nhức, hoặc thậm chí hoàn toàn không xuất hiện các triệu chứng trong một số trường hợp.  Một cá nhân bị ung thư phổi có thể có các loại triệu chứng sau đây:

-      Không có triệu chứng: Trong khoảng 25% số người bị ung thư phổi, tình trạng ung thư này đầu tiên được phát hiện khi kiểm tra X-quang ngực hoặc chụp CT định kỳ với một khối u nhỏ mà thỉnh thoảng được gọi là thương tổn đồng tiền (coin lesion), vì trên hình chụp X-quang hoặc CT, khối u tròn này trông giống như hình dạng của một đồng tiền.  Các bệnh nhân với khối u nhỏ đơn lẻ này thường báo cáo không xuất hiện các triệu chứng vào thời điểm bệnh ung thư được phát hiện.
-      Các triệu chứng liên quan đến ung thư: Sự phát triển của tình trạng ung thư này và sự xâm nhập các mô phổi cũng như mô xung quanh có thể ảnh hưởng đến sự hô hấp, dẫn đến các triệu chứng chẳng hạn như ho, khó thở, thở khò khè, đau ngực, và ho ra máu (hemoptysis).  Ví dụ, nếu khối u ung thư đã tấn công đến các dây thần kinh, nó có thể gây ra tình trạng đau vai chạy dọc xuống phần ngoài của cánh tay (được gọi là hội chứng Pancoast), hoặc liệt các dây thanh âm làm cho bệnh nhân bị khàn giọng.  Khi khối u ung thư tấn công đến thực quản, thì nó có thể dẫn đến tình trạng khó nuốt (dysphagia).  Nếu đường dẫn khí lớn bị tắc nghẽn, thì một phần của phổi có thể bị xẹp xuống và gây nhiễm trùng (áp-xe, hoặc viêm phổi) ở khu vực bị tắc nghẽn.
-      Các triệu chứng liên quan đến tình trạng di căn: Ung thư phổi khi lan truyền đến xương có thể gây đau nhức rất nhiều ở những khu vực xương bị ảnh hưởng.  Ung thư khi lan truyền đến não có thể gây ra một số triệu chứng thần kinh mà có thể bao gồm nhìn không rõ (blurred vision), nhức đầu, co giật, hoặc các triệu chứng của cơn đột quỵ chẳng hạn như đuối sức hoặc mất cảm giác ở một số bộ phận của cơ thể.
-      Các triệu chứng gián tiếp: Các trường hợp ung thư phổi thường đi kèm với các triệu chứng từ việc sản sinh các chất giống hooc môn của các tế bào khối u.  Các hội chứng gián tiếp (paraneoplastic syndromes: các rối loạn hiếm, gây ra bởi hệ miễn dịch bị biến đổi phản ứng lại một khối u ung thư) này xảy ra phổ biến nhất với tình trạng ung thư phổi tiểu bào (SCLC) nhưng có thể xảy ra với bất kỳ loại khối u nào.  Một hội chứng gián tiếp phổ biến liên quan đến ung thư phổi tiểu bào là sự sản sinh một loại hooc môn được gọi là ACTH (adrenocorticotrophic hormone) của các tế bào ung thư, dẫn đến tình trạng các tuyến thượng thận (adrenal gland) phóng thích quá nhiều hooc môn cortisol (hội chứng Cushing).  Hội chứng gián tiếp phổ biến nhất với bệnh ung thư phổi không-tiểu bào là tình trạng sản sinh một hợp chất tương tự như hooc môn tuyến cận giáp, làm tăng hàm lượng canxi trong máu.
-      Các triệu chứng không rõ nguyên nhân: Các triệu chứng không rõ nguyên nhân (nonspecific symptoms) xuất hiện trong nhiều trường hợp ung thư chẳng hạn như ung thư phổi, bao gồm xuống cân, đuối sức, và mệt mỏi.  Các triệu chứng về tâm lý chẳng hạn như trầm cảm (depression) và thay đổi tâm trạng cũng thường xảy ra.

Bệnh ung thư phổi giai đoạn đầu có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.

Các triệu chứng phụ thuộc vào dạng ung thư bạn mắc phải, nhưng có thể bao gồm:

-      Đau ngực
-      Ho kéo dài (không thuyên giảm)
-      Ho ra máu
-      Mệt mỏi
-      Xuống cân ngoài ý muốn
-      Mất khẩu vị
-      Khó thở
-      Thở khò khè

Các triệu chứng khác cũng có thể xảy ra với chứng bệnh ung thư phổi, thường ở các giai đoạn cuối:

-      Đau xương hoặc chạm vào đau
-      Xụp mí mắt (eyelid drooping)
-      Liệt nửa mặt (facial paralysis)
-      Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói
-      Đau khớp
-      Các vấn đề về móng tay
-      Đau vai
-      Khó nuốt
-      Sưng mặt hoặc tay
-      Đuối sức

Các triệu chứng này cũng có thể là do các tình trạng bệnh lý khác ít nghiêm trọng hơn gây ra, do đó, điều quan trọng là bạn phải nói chuyện với bác sĩ của bạn.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH UNG THƯ PHỔI KHÔNG TIỂU BÀO

Ung thư phổi có khả năng không tạo ra các triệu chứng cho đến khi căn bệnh phát triển đến các giai đoạn nghiêm trọng.  Khi các triệu chứng phát triển, chúng có thể bắt nguồn từ khối u phổi, từ các tác động của khối u lên các mô bên ngoài phổi, hoặc từ sự lan truyền của các tế bào ung thư đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Các Triệu Chứng Ban Đầu

Các triệu chứng ban đầu của bệnh ung thư phổi có thể bao gồm một số trong các triệu chứng sau đây:

-      Các đợt viêm phổi thường xuyên, hoặc viêm phổi không biến mất trong một khoảng thời gian bình thường
-      Ho (đặc biệt ho ra máu)
-      Xuống cân
-      Sốt
-      Khó thở
-      Đau ngực

Các Triệu Chứng của Các Giai Đoạn Sau

Các triệu chứng và các biến chứng của giai đoạn sau bao gồm:

-      Khó thở: Các triệu chứng phổ biến này là hậu quả của bệnh ung thư phát tán đến phổi và màng phổi.
-      Hội chứng tĩnh mạch chủ trên: Trong một số trường hợp, sự phát triển hoặc phát tán của khối u ung thư đè lên tĩnh mạch chủ trên (superior vena cava), một tĩnh mạch lớn có chức năng đưa máu từ phần trên của cơ thể trở về tim.  Khi điều này xảy ra, một tình trạng có tên là hội chứng tĩnh mạch chủ trên(superior vena cava syndrome) có thể xảy ra, dẫn đến hiện tượng sưng cánh tay và mặt có thể nhìn thấy rõ.
-      Khó nuốt: Thực quản là một ống đưa thức ăn từ miệng xuống bao tử.  Bệnh ung thư có thể lan đến hoặc gây áp lực cho thực quản, ảnh hưởng đến khả năng nuốt chất dinh dưỡng.
-      Khàn giọng: Ung thư có thể gây tổn thương cho các dây thần kinh có chức năng kiểm soát thanh quản (larynx hoặc voice box), gây khàn giọng.
-      Hội chứng Pancoast: Tình trạng tổn thương đến mạng lưới dây thần kinh ở cổ và nách(brachial plexus) có thể gây đau, đuối sức, hoặc tê ở cánh tay hoặc bàn tay.
-      Ung thư phổi phế quản túi khí (bronchoalveolar lung cancer) có thể sản sinh một số lượng dịch nhầy rất lớn.
-      Tăng canxi huyết (hypercalcemia): Một trường hợp bệnh ung thư phổi sản sinh các chất có tác dụng lấy canxi từ xương và đưa vào máu, gây ra chứng tăng canxi huyết.  Các bệnh nhân với rối loạn này có thể bị buồn nôn, nôn mửa, táo bón, đuối sức, và mệt mỏi.

Các trường hợp ung thư phổi khác (thường là ung thư phổi tiểu bào) làm cho cơ thể giữ lại nước, làm giảm hàm lượng natri (sodium) trong máu.  Tình trạng này, được gọi là giảm natri huyết (hyponatremia), có thể gây rối loạn tinh thần, đuối sức, và thậm chí gây ra các cơn co giật.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH UNG THƯ PHỔI TIỂU BÀO

-      Ho ra máu (có đờm)
-      Đau ngực
-      Ho
-      Mất khẩu vị
-      Khó thở
-      Xuống cân
-      Thở khò khè

Các triệu chứng khác có thể xảy ra với chứng bệnh này:

-      Sưng mặt
-      Sốt
-      Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói
-      Khó nuốt
-      Đuối sức

Các triệu chứng ung thư phổi ở ngực:

-      Ho, đặc biệt nếu cơn ho kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng
-      Đau ở ngực, vai, hoặc lưng không liên quan đến tình trạng đau do bị ho
-      Đờm thay đổi số lượng và màu sắc
-      Khó thở
-      Thay đổi giọng nói, hoặc khàn giọng
-      Thở khò khè
-      Các vấn đề phổi tái phát, chẳng hạn như viêm phế quản hoặc viêm phổi
-      Ho ra đờm hoặc dịch nhầy, đặc biệt nếu có máu
-      Ho ra máu

Nếu bệnh ung thư phổi ban đầu lan ra, bệnh nhân có thể nhận thấy các triệu chứng xuất hiện ở những nơi khác trong cơ thể.  Những khu vực phổ biến mà bệnh ung thư phổi lan đến bao gồm các vùng phổi khác, hạch bạch huyết (lymph node), xương, não, gan, và tuyến thượng thận.

Các triệu chứng của bệnh ung thư phổi có thể xảy ra ở khu vực khác trong cơ thể:

-      Mất khẩu vị hoặc xuống cân không giải thích được
-      Teo cơ (còn được gọi là cachexia)
-      Mệt mỏi
-      Nhức đầu, đau xương hoặc đau khớp
-      Nứt xương không liên quan đến thương tổn do tai nạn
-      Các triệu chứng về thần kinh, chẳng hạn như dáng đi không vững hoặc mất trí nhớ
-      Sưng cổ hoặc sưng mặt
-      Đuối sức thông thường
-      Xuất huyết (chảy máu)
-      Máu đóng cục (huyết khối)


Nguồn bổ sung:
















Saturday, December 21, 2013

TIN TỨC Y HỌC - Do LQT Biên Dịch



Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (Food and Drug Administration – FDA) đã đề xuất một đạo luật nhắm vào các công ty sản xuất xà phòng kháng khuẩn (antibacterial soap) và sữa tắm (body washes), đòi hỏi các nhà sản xuất phải chứng minh được các sản phẩm của họ thực sự có hiệu quả cao hơn loại xà phòng thông thường và nước, trong việc ngăn chặn sự lây lan của bệnh nhiễm trùng hoặc các chứng bệnh khác.










Wednesday, December 18, 2013

UNG THƯ PHỔI (LUNG CANCER) - Do LQT Biên Dịch


KIẾN THỨC TỔNG QUÁT

Ung thư phổi là một dạng ung thư xuất hiện ở phổi

Phổi được cư trú trong lồng ngực.  Khi bạn hít thở, không khí đi qua mũi, xuống khí quản (trachea, windpipe), rồi đi vào phổi, ở đây không khí di chuyển qua các ống có tên là phế quản (bronchus).  Đa số dạng ung thư phổi bắt đầu ở các tế bào lót các ống này.




Primary bronchus: Phế quản chính
Secondary bronchus: Phế quản thùy
Alveoli: Phế nang (túi phổi)
Alveoli englarged: Phế nang bị phình to
Terminal bronchiole: Tiểu phế quản đoạn cuối
Bronchiole: Tiểu phế quản
Tertiary bronchus: Phế quản phân đoạn





Các đặc điểm chính của phổi bao gồm các phế quản, tiểu phế quản (bronchiole) và phế nang (alveolus: túi phổi, túi khí).  Phế nang là những túi siêu nhỏ chứa các mạch máu, là địa điểm trao đổi khí oxy và CO2.

Cấu trúc của hệ hô hấp có thể được chia thành hai phần chính, cấu trúc đường dẫn khí (airway anatomy) và cấu trúc phổi (lung anatomy).

Cấu trúc đường dẫn khí có thể lại được chia ra thành 2 phần sau đây:

-      Đường dẫn khí trên ngực (extrathoracic airway), bao gồm các khu vực trên thanh môn(supraglottic region), khu vực thanh môn (glottic region: lỗ mở giữa các dây thanh âm nằm ở phần trên của thanh quản), và khu vực dưới thanh môn (infraglotic region).
-      Đường dẫn khí trong ngực (intrathoracic airway), bao gồm khí quản, các phế quản nhánh chính (mainstem bronchus), và nhiều nhánh phế quản (có nhiệm vụ chính là dẫn không khí đến bề mặt túi phổi)

Cấu trúc phổi bao gồm nhu mô phổi (lung parenchyma), thực hiện một phần chức năng của hệ thống dẫn truyền nhưng chủ yếu tham gia vào quá trình trao đổi khí ở các túi phổi.  Nhu mô phổi lại được chia ra thành hai thùy và các đoạn.

Khí Quản

Khí quản là một ống được cấu tạo bởi sụn và mô cơ sợi(fibromuscular tissue), kéo dài từ phần dưới của cấu trúc sụn hình cong (ở đốt sống cổ thứ 6) đến xương lưỡi hái chính (ở đốt sống ngực thứ 5).  Chiều dài của khí quản là 3 cm ở trẻ sơ sinh, và 10 – 12 cm ở người thành niên (bao gồm 2 – 4 cm ngoài khu vực lồng ngực và 6 – 9 cm trong khu vực lồng ngực).  Đường kính của khí quản thay đổi khá lớn, từ 13 – 25 mm (coronal plane: theo mặt phẳng đứng chia cơ thể thành hai phần, trước và sau).  Hình dạng của đoạn khí quản trong khu vực lồng ngực thay đổi trong lúc thở ra do thành sau (posterior wall) lõm vào, làm giảm đường kính trước sau (anteroposterior diameter) khoảng 30% như trong hình chụp CT bên dưới.




Hình chụp CT kỹ thuật số (dynamic CT scan) ở ngực trong lúc hít vào ở bệnh nhân bình thường.




Hình chụp CT kỹ thuật số ở ngực trong lúc thở ra ở bệnh nhân bình thường.  Hãy quan sát đường kính trước sau của khí quản giảm thế nào vì thành sau bị xẹp xuống.

Thành khí quản có 4 lớp khác nhau: niêm mạc (mucosa), dưới niêm mạc(submucosa), sụn(cartilage) hoặc cơ, và màng ngoài (adventitia).  Thành khí quản sau (posterior tracheal wall) thiếu cấu trúc sụn và thay vào đó được hỗ trợ bằng một băng cơ trơn mỏng.

Phế Quản

Các đường dẫn khí chia ra thành 2 nhánh, với khoảng 23 phân nhánh từ khí quản đến túi phổi (xem hình bên dưới).




Cây phế quản với tên gọi

RB: Phế quản bên phải
LB: Phế quản bên trái




Hình chụp CT ở ngưc (nhìn từ phía trước).  Khí quản, cấu trúc hình lưỡi hái chính (main carina), và phế quản nhánh chính bên phải với các đường dẫn khí thùy trên, giữa và dưới có thể nhìn thấy trong hình.  Phế quản nhánh chính bên trái cũng được nhìn thấy với đường dẫn khí thùy trên (upper lobe airway).  Đường dẫn khí thùy dưới không thể nhìn thấy trong hình.

Phổi

Phổi bên trái và bên phải phần nào cân xứng với nhau.  Hai lá phổi được chia thành 2 thùy (xem hình bên dưới).  Các đơn vị con của mỗi lá phổi được gọi là các đoạn và có mối quan hệ gần với các phế quản phân đoạn được mô tả ở trên.  Phổi bên phải bao gồm 10 phân đoạn: 3 đoạn ở thùy trên bên phải (đỉnh [apical], trước[anterior], giữa[medial]), 2 đoạn ở thùy giữa bên phải (giữa và bên [lateral]), và 5 đoạn ở thùy dưới bên phải (trên [superior], giữa, trước[anterior], bên, và sau[posterior]).  Phổi bên trái bao gồm 8 đoạn: 4 đoạn ở thùy trên bên trái (đỉnh sau [apicoposterior], trước, lưỡi trên [superior lingula], lưỡi dưới [inferior lingula]) và 4 đoạn ở thùy dưới bên trái (trên, giữa trước [anteromedial], bên, và sau).




Cấu trúc phổi: Các thùy và các phân đoạn

Phổi được bao bọc bởi màng phổi (visceral pleura), tiếp giáp với màng lót mặt trong của khoang phổi (parietal pleura) và có thể nhìn thấy ở các mặt bên của trung thất (mediastinum: vách ngăn).  Màng phổi hình thành những chỗ lõm vào ở cả hai lá phổi, được gọi là các khe phổi (fissure: rãnh phổi).  Có 2 khe hoàn chỉnh ở phổi bên phải và 1 khe hoàn chỉnh với 1 khe không hoàn chỉnh ở bên trái (xem hình bên dưới); các khe này tách biệt các thùy phổi khác nhau.  Màng phổi cũng hình thành dây chằng phổi – đây là một màng phổi có 2 lớp kéo dài về phía sau dọc theo vách ngăn từ tĩnh mạch phổi sau đến cơ hoành (diaphragm).




Hình chụp CT ngực (nhìn từ phía trước).  Mũi tên màu xanh dương chỉ vào khe phụ ở phổi bên phải.  Các mũi tên màu đỏ cho thấy các khe chính.

Sự Sắp Xếp Mạch Phổi

Có một mối quan hệ mật thiết giữa cây phế quản(bronchial tree) và cấu trúc sắp xếp mạch phổi, bao gồm chủ yếu là các động mạch và tĩnh mạch phổi (xem hình bên dưới).  Động mạch phổi chính bắt nguồn ở tâm thất phải và chia ra thành 2 nhánh.  Động mạch phổi bên phải đi qua phần sau đến động mạch chủ và tĩnh mạch chủ trên (superior vena cava), nằm bên hông tâm nhĩ, phía trước và bên dưới phế quản nhánh chính bên phải.  Ngược lại, động mạch phổi bên phải bắt nguồn ở phía trước phế quản nhánh chính bên trái.  Sự phân nhánh của các động mạch phổi thay đổi từ phải sang trái nhưng chủ yếu chia ra thành các động mạch thân (truncal artery), động mạch thùy, động mạch đoạn, và động mạch tiểu đoạn (subsegmental artery), các động mạch này thường đi theo các nhánh của cây phế quản.




Mối liên hệ giữa động mạch và tĩnh mạch phổi với các đường dẫn khí và phổi

Các tĩnh mạch phổi bắt nguồn ở các phế nang (alveoli: túi phổi, túi khí) đồng thời tiếp nhận sự dẫn lưu từ các nhánh phế quản và màng phổi.  Sau khi các nhánh nhỏ hội lưu (confluence) thành các nhánh lớn hơn, 2 tĩnh mạch phổi, trên và dưới, được hình thành ở mỗi bên.  Bốn tĩnh mạch này thường gặp nhau tại hoặc gần chỗ nối với tâm nhĩ trái, và khu vực chung này thường nằm trong màng ngoài tim (intrapericardial).

Hệ Bạch Huyết Phổi

Sự dẫn lưu bạch huyết của phổi bắt đầu với các mạch bạch huyết (lymphatic vessel), đầu tiên dẫn lưu vào các mạch bạch huyết trong nhu mô (intraparenchymal lymphatic) và các hạch bạch huyết, rồi di chuyển đến các hạch bạch huyết xung quanh phế quản (peribronchial [hilar] lymph node: nơi tiếp giáp của phổi và phế quản), rồi sau đó di chuyển đến các hạch bạch huyết dưới cấu trúc lưỡi hái (subcarinal lymph node), hạch bạch huyết khí phế quản (tracheobronchial lymph node), và hạch bạch huyết cận khí quản(paratracheal lymph node), (xem hình bên dưới).  Cuối cùng, các mạch bạch huyết kết nối với hệ thống tĩnh mạch thông qua thân mạch bạch huyết trung thất phế quản (bronchomediastinal lymphatic trunk) và ống dẫn ở ngực hoặc thông qua các hạch bạch huyết sâu dưới cổ.  Tuy nhiên, một số biến thể của hệ thống dẫn lưu bạch huyết tỏ ra rất quan trọng để xem xét toàn bộ quá trình di căn của các khối u ung thư.




Các hạch bạch huyết trung thất và xung quanh phế quản.  Các thuật  ngữ phản ánh tên gọi được sử dụng cho các giai đoạn bị ung thư phổi.




Hình chụp CT ngực (nhìn từ phía trước) cho thấy các hạch bạch huyết trung thất và xung quanh phế quản khác nhau.  (Mũi tên màu đỏ: vị trí 4 bên trái; mũi tên màu xanh lá cây: vị trí 7; mũi tên màu vàng: vị trí 11 bên phải).  Các thuật ngữ dựa trên tên gọi của bệnh ung thư phổi.

Cấu Trúc Hiển Vi

Khí quản bao gồm nhiều lớp (xem hình bên dưới).  Niêm mạc bao gồm một lớp biểu mô hình trụ phân tầng giả và có mao (ciliated pseudostratified columnar epithelium) và vô số các tế bào hình đài tiết ra dịch nhầy (mucus-secreting goblet cell) nằm ở màng nền (basement membrane) với một lớp màng mô liên kết(lamina propria: bao gồm chủ yếu là collagen) mỏng.  Lớp dưới niêm mạc (submucosa: hạ niêm) chứa các tuyến tiết ra hỗn hợp dịch nhầy và huyết thanh.  Lớp ngoài của khí quản chứa các vòng sụn nối liền với nhau bằng mô liên kết.  Các vòng sụn trong suốt có hình chữ C và mở ra ở phía sau.  Các đầu mở được nối với nhau bằng mô collagen và mô sợi đàn hồi (fibroelastic tissue) và một băng (dải) cơ trơn (trachealis: cơ khí quản).




Khí quản được xem dưới kính hiển vi cho thấy các lớp khác nhau: niêm mạc, dưới niêm mạc (hạ niêm), và sụn.

Biểu mô của phế quản là lớp biểu mô hình trụ phân tầng giả và có mao, cùng với vô số các tế bào hình đài (goblet cell).  Lớp biểu mô này đầu tiên chuyển tiếp thành lớp biểu mô đơn hình trụ có mao, rồi sau đó trở thành lớp biểu mô hình lập phương (cuboidal epithelium) khi nó tiếp tục phân nhánh thành các tiểu phế quản có đường kính nhỏ hơn.  Lớp sụn hỗ trợ dần dần mất đi khi phân nhánh thành các tiểu phế quản (đường kính 0,5 – 1,0 mm).  Lớp cơ trở nên cấu trúc chính, bao gồm cơ trơn và các sợi đàn hồi (xem hình bên dưới).  Ở tầng này, niêm mạc có thể được uốn nếp cao độ vì mất đi cấu trúc hỗ trợ.




Hình phế quản nhìn qua kính hiển vi (chất cản quang hematoxylin và eosin).  Lưu ý lớp niêm mạc với vô số các tế bào hình đài.  Lớp cơ trơn nằm ở ngoại vi.

Các tiểu phế quản ở phần cuối được xem là vùng hô hấp(respiratory zone) của phổi (nghĩa là, khu vực xảy ra quá trình trao đổi khí).  Chúng chia ra thành các tiểu phế quản hô hấp, tiếp tục trở thành các ống dẫn túi khí (alveolar duct), các ống này được lót bằng các túi khí (alveolus) và chùm túi khí (alveolar sac) (xem hình bên dưới).  Phổi người chứa trên 300 triệu túi khí, tất cả túi khí này được bao quanh bởi một mạng lưới dày đặc các mao mạch (các nhánh phân ra từ các động mạch phổi).  Vùng hô hấp chiếm phần lớn diện tích phổi (2,3-3 L).




Hình các chùm túi khí và túi khí nhìn qua kính hiển vi (chất cản quang hematoxylin và eosin).




Các túi khí được bao quanh bởi các sợi đàn hồi và một mạng lưới dày đặc các mao mạch.  Chúng chứa các lỗ mở trên túi khí (alveolar pore) giúp cân bằng áp suất và có các đại thực bào trong túi khí để ăn vào vật chất dạng hạt có thể đi vào các túi khí.

Lớp biểu mô của các tiểu phế quản hô hấp là các tế bào biểu mô trong một lớp các tế bào hình lập phương và có thể có mao; nhưng vắng mặt các tế bào hình đài.  Lớp cơ trơn và collagen hình thành một lớp mỏng hỗ trợ.  Các túi khí là các túi nhỏ làm gián đoạn thành chính.  Đoạn cuối của ống dẫn hô hấp xuất hiện các chùm túi khí (bao gồm một số lượng khác nhau các túi khí).  Các túi khí là những đơn vị nhỏ nhất và có số lượng nhiều nhất trong hệ hô hấp.  Vách ngăn giữa các túi khí (interalveolar septum) thường chứa các lỗ mở (có đường kính khoảng 10-15 μm) giữa các túi khí lân cận, có tác dụng giúp cân bằng áp suất không khí.

Thành túi khí có độ dày rất mỏng (25 nm) và được hình thành bởi lớp biểu mô vảy (squamous epithelium) (các tế bào loại 1 – type I cells), lớp biểu mô này được bao bọc bởi một màng mỏng chất hoạt dịch bề mặt(surfactant fluid) chứa nhiều photpholipit ưa nước được sản sinh bởi các tế bào loại 2 (type II cells: các tế bào vách).  Chất hoạt dịch bề mặt này giữ cho các túi khi mở ra bằng cách làm giảm sức căng bề mặt(surface tension) của mặt phân cách (interface) giữa các bề mặt túi khí đối diện, điều này làm giảm bớt hành động hít vào.

Biểu mô hô hấp được cấu tạo chủ yếu bởi các tế bào loại 1 (98%), cùng với một số tế bào loại 2.  Lá nền (basal lamina: một lớp chất nền ngoại bào do các tế bào biểu mô tiết ra, làm nền cho biểu mô) tiếp xúc gần với các mao mạch từ hệ thống mạch phổi (pulmonary vascular system), có lợi cho việc truyền oxy đến các hồng cầu và cho việc phóng thích cũng như truyền CO2 đến đường dẫn túi khí.

Ung thư phổi là tình trạng phát triển một cách mất kiểm soát của các tế bào không bình thường trong một hoặc hai lá phổi.  Các tế bào không bình thường này không thể thực hiện các chức năng bình thường của phổi và không phát triển thành các mô phổi khỏe mạnh.  Khi các tế bào này phát triển, chúng có thể hình thành các khối u và sẽ ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của phổi, phổi có nhiệm vụ cung cấp oxy cho cơ thể qua đường máu.

Cơ Sở Di Truyền của Bệnh Ung Thư Phổi

Tất cả các tế bào trong cơ thể chứa chất liệu di truyền có tên là axit deoxyribonucleit (deoxyribonucleic acid – DNA).  Mỗi khi có một tế bào trưởng thành phân chia thành 2 tế bào mới, DNA được sao lại một cách chính xác.  Các tế bào con này là bản sao của tế bào mẹ, hoàn toàn giống hệt nhau.  Bằng cách này cơ thể chúng ta liên tục được bổ sung.  Các tế bào cũ sẽ chết đi và được thay thế bởi các tế bào mới.

Bệnh ung thư bắt đầu với sự đột biến DNA trong một tế bào.  Những đột biến DNA có thể do quá trình lão hóa bình thường hoặc các yếu tố môi trường gây ra, chẳng hạn như hút thuốc lá, hít vào các chất fibro amiăng (asbestos fiber), và tiếp xúc với khí rađon (Rn).

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy rằng phải cần một loạt các đột biến để hình thành một tế bào ung thư phổi.  Trước khi hoàn toàn bị ung thư, các tế bào có thể ở tình trạng tiền ung thư (precancerous), trong đó các tế bào phổi này có một số đột biến những vẫn hoạt động bình thường.  Khi một tế bào bị đột biến gen phân chia, tế bào này sẽ truyền các gen không bình thường cho 2 tế bào con, và sau đó phân chia thành 4 tế bào bị đột biến DNA và cứ tiếp tục như thế.  Với mỗi sự đột biến mới, tế bào của mô phổi càng bị đột biến nhiều hơn và có thể mất đi khả năng thực hiện các chức năng hoạt động hiệu quả trong vai trò của tế bào phổi.  Ở giai đoạn sau của chứng bệnh này, một số tế bào có thể di chuyển ra khỏi khối u đầu tiên và bắt đầu phát triển ở các bộ phận khác của cơ thể.  Quá trình này được gọi là di căn và những vùng ung thư mới phát triển này được gọi là những vùng di căn.

Ung Thư Phổi Nguyên Phát So Với Ung Thư Phổi Thứ Phát

Ung thư phổi nguyên phát (primary lung cancer) bắt đầu ở phổi.  Các tế bào ung thư là những tế bào phổi không bình thường.  Thỉnh thoảng, những người bệnh sẽ có khối u ung thư di chuyển từ một khu vực khác của cơ thể hoặc di căn đến phổi của họ.  Trường hợp này được gọi là ung thư phổi thứ phát (secondary lung cancer) vì phổi là khu vực thứ hai khi được so sánh với khu vực ban đầu bị ung thư.  Do đó, ví dụ, các tế bào ung thư vú (breast cancer) đã di chuyển đến phổi không phải là bệnh ung thư phổi nhưng là bệnh ung thư vú di căn (metastatic breast cancer), và sẽ cần đến trị liệu ung thư vú thay vì ung thư phổi.

Có hai dạng ung thư phổi:

-      Ung thư phổi không-tiểu bào (non-small cell lung cancer – NSCLC) là một dạng ung thư phổi phổ biến nhất (chiếm khoảng 80 – 85% các trường hợp bị ung thư phổi).
-      Ung thư phổi tiểu bào (small cell lung cancer) chiếm khoảng 20% các trường hợp bị ung thư phổi.

Nếu ung thư phổi được kết hợp bởi hai dạng, nó được gọi là ung thư phổi hỗn hợp tiểu bào/đại bào (mixed small cell/large cell cancer).

Nếu khối u ung thư bắt đầu ở đâu đó trong cơ thể rồi lan đến phổi, thì trường hợp này được gọi là ung thư di căn đến phổi (metastatic cancer to the lung).

Những người hút thuốc lá có nhiều nguy cơ bị ung thư phổi nhất.  Nguy cơ ung thư phổi gia tăng tỷ lệ thuận với thời gian và số lượng thuốc lá bạn đã hút.  Nếu bạn bỏ hút thuốc lá, thậm chí sau khi đã hút thuốc trong nhiều năm, bạn vẫn có thể giảm được đáng kể nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi.


Nguồn bổ sung: