MẬT ONG (HONEY) - Do LQT Biên Dịch

KIẾN THỨC TỔNG QUÁT

Loại chất lỏng màu vàng với hương vị ngọt đậm đà này là một sản phẩm kỳ diệu của các loại ong mật (Apis melliflera) và là một nguồn thay thế tự nhiên tuyệt vời cho đường cát trắng.  Mặc dù xuất hiện quanh năm, nhưng vào mùa hè và mùa thu mật ong có mùi vị thơm ngon nhất khi vừa được thu hoạch.

Quá trình tạo thành mật ong độc đáo bắt đầu khi những con ong tìm đến những cánh hoa, hút lấy mật hoa vào miệng chúng.  Sau đó, mật hoa này trộn lẫn với các loại men(enzyme) đặc biệt trong nước bọt của ong, một quá trình chuyển hóa thành mật ong.  Những con ong này mang theo mật ong về tổ, tại đây chúng lưu trữ mật ong trong các lỗ nhỏ ở thành tổ ong.  Những chuyển động nhanh ở cánh ong tạo sự thoáng khí cần thiết nhằm làm giảm bớt độ ẩm của mật ong, do đó mật ong có thể được tiêu thụ ngay.  Khoảng 60 000 con ong trong một tổ ong có thể di chuyển thành đàn với đoạn đường lên đến 55 000 dặm (khoảng 88 514 km) và tiếp cận trên 2 triệu đóa hoa để thu thập đủ mật hoa để tạo ra 1 lbs (0,45 kg) mật ong!

Màu sắc và hương vị của mật ong thay đổi tùy theo nguồn cung cấp mật hoa cho ong.  Thật vậy, có trên 300 loại mật ong khác nhau ở Hoa Kỳ, bắt nguồn từ nhiều nguồn mật hoa như hoa cỏ ba lá (clover), hoa bạch đàn (Eucalyptus Blossom) và hoa cam.  Thông thường, các loại mật ong có màu nhạt sẽ có hương vị nhẹ, trong khi đó, các loại mật ong có màu đậm hơn thường có hương vị đậm đà.  Ví dụ, mật ong được làm từ mật hoa cam (orange blossom) có thể có màu nhạt, còn mật ong được làm từ mật hoabơ (avocado blossom) hoặc các loại hoa dại có thể có màu vàng nâu (màu hổ phách) đậm.

Mật ong thường được xem là an toàn (GRAS), nhưng đã có khá nhiều báo cáo về một số loại mật ong được sản xuất từ giống ong Rhododendron và những giống khác có những tác dụng độc hại ở người và động vật.

Mật ong được cơ thể hấp thụ và sử dụng một cách dễ dàng.  Mật ong chứa khoảng 70 – 80% hàm lượng đường; phần còn lại là nước, các khoáng chất, và số lượng nhỏ các protein, axit, và những chất khác.  Mật ong đã được người Ai Cập, Assyria, Trung Hoa, La Mã, và Hy Lạp cổ đại sử dụng như một phương thuốc điều trị các vết thương, các rối loạn về da, và nhiều chứng bệnh về đường ruột và dạ dày.

Mật ong cũng là một nguồn phong phú chứa các chất carbohydrate, mỗi muỗng canh mật ong cung cấp 17 g carbohydrate, do đó rất lý tưởng cho các cơ hoạt động vì carbohydrate là nguồn nhiên liệu chính cơ thể dùng làm năng lượng.

Các nhà sản xuất sử dụng mật ong làm nguyên liệu cho mọi sản phẩm từ kem dưỡng da tay (hand lotion) và kem giữ ẩm (moisturizer) đến các thanh xà phòng và nước tạo bọt tắm (bubble bath).  Lý do họ sử dụng mật ong là do hình tượng của sản phẩm không độc hại và hoàn toàn được làm từ các chất liệu từ thiên nhiên; ngày càng có nhiều khách hàng đòi hỏi các mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân được làm từ các nguyên liệu tự nhiên. 

Từ nhiều thế kỷ, mật ong đã được sử dụng để giúp làm thuyên giảm các triệu chứng liên quan đến cảm lạnh.  Theo Hiệp Hội Các Bác Sĩ Gia Đình Hoa Kỳ (American Academy of Family Physicians), nhiều vấn đề có thể gây ra viêm họng.  Các vấn đề này bao gồm các trường hợp nhiễm virut, chẳng hạn như cảm lạnh và cảm cúm; chảy mũi (sinus drainage); dị ứng; hoặc hút thuốc lá, và những yếu tố khác nữa.

Thời gian là liều thuốc quan trọng nhất để chữa viêm họng do virut gây ra, nhưng để hạ giảm các chịu chứng gây khó chịu ở cổ họng, bạn hãy thử dùng một muỗng mật ong để giúp làm dịu và tráng một lớp lên cổ họng của bạn.  Uống trực tiếp một muỗng mật ong đầy, càng thường xuyên càng tốt nếu cần thiết, để giảm tình trạng khó chịu ở cổ họng.  Giữa những lần uống mật ong, hãy uống một ly trà nóng được làm ngọt bằng mật ong.  Để bổ sung thêm vitamin C, cho thêm nước cam, nước bưởi, hoặc nước chanh vào ly trà.  Hoặc bạn có thể sử dụng công thức sau đây để trị ho và viêm họng.  Cho 4 – 5 lát gừng, 2 muỗng mật ong, 1 phần 4 quả chanh vào một ly nước đun sôi.  Bạn có thể uống sau khi để nguội khoảng 30 phút.

Một nghiên cứu vào năm 2007 do nhóm nghiên cứu của trường Đại Học Y Khoa Tiểu Bang Pennsylvania (Penn State College of Medicine) thực hiện đã tìm thấy rằng mật ong có thể cung cấp cho các bậc phụ huynh một phương thuốc hiệu quả và an toàn thay thế cho các loại thuốc trị ho mua không cần toa bác sĩ.  Nghiên cứu này đã phát hiện ra rằng sử dụng một liều lượng nhỏ mật ong kiều mạch (buckwheat honey) trước giờ đi ngủ sẽ làm cho cơn ho vào ban đêm thuyên giảm tốt hơn và tình trạng khó ngủ ở trẻ em trở nên khả quan hơn so với thuốc dextromethorphan (DM) hoặc không được điều trị, dextromethorphan (DM) là một loại thuốc ức chế phản xạ ho (cough suppressant) được tìm thấy trong thành phần của nhiều loại thuốc trị cảm lạnh không cần toa bác sĩ.

Vai trò trị liệu như một loại thuốc kháng khuẩn của mật ong đã được công nhận từ năm 1892.  Các nghiên cứu khoa học hiện đại đã tiến hành xem xét vai trò của mật ong trong việc điều trị tình trạng thương tổn mãn tính cũng như các tác dụng khác.  Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các nghiên cứu có chất lượng cao, do đó cần thêm nghiên cứu để củng cố vai trò trị liệu của mật ong trong bất kỳ dấu hiệu chỉ định nào.

Nguồn bổ sung:

http://www.mayoclinic.com/health/honey/NS_patient-honey

http://www.honey.com/honey-at-home/learn-about-honey/

XEM PHẦN TIẾP THEO

XEM PHẦN TIẾNG ANH

TRỞ VỀ PHẦN MỤC LỤC

Read More

TIN TỨC Y HỌC - Do LQT Biên Dịch

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người tiếp nhận vắcxin cúm có khả năng giảm được 36% nguy cơ bị một sự kiện về tim khi được so sánh với những người không tiêm chủng vắcxin cúm.

XEM PHẦN TIẾNG VIỆT

READ THE ARTICLE IN ENGLISH

Read More

CÁC RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH (VESTIBULAR DISORDERS) - Do LQT Biên Dịch

KIẾN THỨC TỔNG QUÁT

Hệ thống tiền đình (vestibular system) bao gồm những phần của tai trong và não có chức năng xử lý các thông tin thuộc về cảm giác gắn liền với việc kiểm soát sự thăng bằng của cơ thể và những chuyển động của mắt.  Nếu bệnh tật hoặc thương tổn làm hủy hoại các khu vực xử lý này, thì có thể dẫn đến các rối loạn tiền đình.  Các rối loạn tiền đình cũng có thể do các điều kiện môi trường hoặc di truyền gây ra hoặc làm tăng tính nghiêm trọng, hoặc có thể xảy ra mà không rõ nguyên nhân.

Hệ thống tiền đình ngoại vi là một phần không thể tách rời của cấu trúc xoắn ở tai trong (labyrinth), nằm trong nang tai(otic capsule) ở vùng cứng của xương thái dương (temporal bone).

Hệ thống tiền đình, hay còn được gọi là hệ thống thăng bằng, bao gồm 5 cơ quan tận cùng riêng biệt: 3 ống bán nguyệt (semicircular canal) có khả năng nhạy cảm với những chuyển động xoay vòng của đầu (angular acceleration) và hai cơ quan sỏi thính giác (otolith organ) có khả năng nhạy cảm với các chuyển động thẳng (linear acceleartion).

Cấu Trúc Xoắn Ở Tai Trong (Labyrinth)

Bony labyrinth: Cấu trúc xoắn dạng xương ở tai trong

Membranous labyrinth: Cấu trúc xoắn dạng màng ở tai trong

Perilymph: Chất dịch nằm ở khoảng không giữa cấu trúc xoắn dạng màng và cấu trúc xoắn dạng xương

Endolymph: Chất dịch nằm trong cấu trúc xoắn dạng màng ở tai trong

Superior semicircular canal: Ống bán nguyệt trên

Superior semicircular duct: Ống dẫn bán nguyệt trên

Vestibule: Khoang (ngăn, kênh) tiền đình

Cochlea: Ốc tai

Scala vestibuli: Kênh trên cùng ở ốc tai

Vestibular membrane:  Màng tiền đình

Cochlear duct: Ống dẫn ốc tai

Spiral ligament: Dây chằng xoắn

Spiral organ: Cấu trúc xoắn của ốc tai chứa lông tai

Basilar membrane: Màng nền

Scala tympani: Kênh dưới cùng ở ốc tai

Nerve fibers: Các sợi thần kinh

Cochlear duct: Ống dẫn ốc tai

Round window: Cửa sổ tròn nằm giữa tai giữa và tai trong

Oval window: Cửa sổ bầu dục ở tai giữa

Ampullae: Nang ở ống bán nguyệt

Posterior semicircular duct: Ống dẫn bán nguyệt sau

Posterior semicircular canal: Ống bán nguyệt sau

Horizontal semicircular duct: Ống dẫn bán nguyệt ngang

Horizontal semicircular canal: Ống bán nguyệt ngang

Các ống bán nguyệt được tổ chức thành một bộ 3 cảm biến nằm thẳng góc; đó là, mỗi ống nằm thẳng góc với 2 ống kia.  Trường hợp này tương tự như 3 cạnh của một cái hộp gặp nhau ở mỗi góc và vuông góc với nhau.  Ngoài ra, mỗi ống có khả năng nhạy cảm tối đa với những chuyển động xoay vòng nằm trong mặt phẳng của ống này.  Kết quả của cách sắp xếp này là 3 ống có thể định hướng và xác định biên độ của bất kỳ chuyển động xoay vòng nào của đầu.  Các ống này được tổ chức thành các cặp có chức năng hoạt động, bằng cách này cả hai thành viên của một cặp nằm trong cùng một mặt phẳng.  Bất cứ chuyển động xoay vòng nào trong mặt phẳng đó đều làm kích thích 1 thành viên và ức chế thành viên còn lại của một cặp.

Các cơ quan sỏi thính giác bao gồm thông nang ở tai trong (utricle) và tiểu nang của khoang tiền đình (saccule).  Thông nang cảm nhận chuyển động ở mặt phẳng ngang (ví dụ: chuyển động tới lui, chuyển động trái phải, hoặc kết hợp cả hai chuyển động này).  Còn tiểu nang cảm nhận các chuyển động ở mặt phẳng theo hướng thẳng đứng (ví dụ: chuyển động lên xuống).

Utricle: Thông nang ở tai trong

Saccule: Tiểu nang ở khoang tiền đình

Cochlea: Ốc tai

Ampullae: Nang ở ống bán nguyệt

Cupula: Cấu trúc hình chén

Semicircular canal: Ống hình bán nguyệt

Anterior canal: Ống trước

Lateral canal: Ống bên

Posterior canal: Ống sau

Các rối loạn tiền đình thường được chẩn đoán nhiều nhất bao gồm chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (benign paroxysmal positional vertigo - BPPV), viêm thần kinh tiền đình (vestibular neuritis hoặc labyrinthitis), bệnh Ménière, phù tích dịch nội bạch huyết thứ phát(secondary endolymphatic hydrops), lỗ rò ngoại dịch (perilymph fistula).  Các rối loạn tiền đình cũng bao gồm nứt ống trên (superior canal dehiscence), u dây thần kinh thính giác (acoustic neuroma), tổn thương tai do thuốc hoặc chất hóa học (ototoxicity), phì đại cống tiền đình(enlarged vestibular aqueduct), và ảo giác chuyển động (mal de débarquement).  Các vấn đề khác liên quan đến suy giảm chức năng tiền đình bao gồm chứng đau nửa đầu liên quan đến chóng mặt và các biến chứng từ các rối loạn tự miễn dịch cũng như các tình trạng dị ứng.

Tỷ Lệ Bệnh Lưu Hành và Tỷ Lệ Mắc Bệnh

Bởi vì có những khó khăn trong việc chẩn đoán và báo cáo chính xác các rối loạn tiền đình, cho nên các thống kê đánh giá mức độ phổ biến, tần suất xảy ra, và các tác động xã hội thay đổi rất lớn.  Hơn nữa, các con số thống kê thấp nhất phản ánh rằng các rối loạn tiền đình xảy ra thường xuyên và có thể ảnh hưởng đến mọi nhóm tuổi.

Một nghiên cứu lớn mới đây về dịch tễ học ước tính rằng có khoảng 35% số người thành niên tuổi từ 40 trở lên ở Hoa Kỳ - khoảng 69 triệu người Mỹ - gặp phải một số dạng suy giảm chức năng tiền đình.  Theo Viện Quốc Gia Hoa Kỳ về Điếc và Các Rối Loạn Trao Đổi Thông Tin Khác (National Institute on Deafness and Other Communication Disorders - NIDCD), có thêm khoảng 4% (8 triệu) người thành niên ở Hoa Kỳ báo cáo bị một rối loạn thăng bằng mãn tính, trong khi đó có thêm 1,1% (2,4 triệu) người báo cáo chỉ bị chứng chóng mặt mãn tính.  Tám mươi phần trăm số người có độ tuổi từ 65 trở lên gặp phải tình trạng chóng mặt, và chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV), một dạng rối loạn tiền đình phổ biến nhất, là nguyên nhân gây ra 50% số trường hợp bị choáng váng ở người cao tuổi.  Nhìn chung, chứng chóng mặt (vertigo) do một dạng rối loạn tiền đình là nguyên nhân gây ra khoảng 1 phần 3 trong toàn bộ các triệu chứng choáng váng và chóng mặt được báo cáo cho các chuyên gia y tế.

Các triệu chứng choáng váng mãn tính hoặc mất thăng bằng có thể có một tác động rất lớn đến khả năng thực hiện một hoặc nhiều hoạt động hàng ngày chẳng hạn như tắm, mặc quần áo, hoặc chỉ đơn giản đi quanh nhà của người tàn tật, ảnh hưởng đến 11,5% số người thành niên bị choáng váng mãn tính và 33,4% số người thành niên bị mất thăng bằng thường xuyên.  Tác động mạnh mẽ của tình trạng choáng váng đến lĩnh vực kinh tế và xã hội đã được đánh giá quá thấp.

Các rối loạn tiền đình không chỉ ảnh hưởng đến người thành niên, mà chúng còn ảnh hưởng đến trẻ em.  Đã từng được xem là rất hiếm xảy ra, các rối loạn tiền đình ở trẻ em đang được các bác sĩ đặc biệt chú ý như một vấn đề đã bị xem nhẹ.  Bên cạnh vấn đề suy giảm khả năng phát triển kỹ năng kiểm soát chuyển động (motor development) và sự thăng bằng của cơ thể, rối loạn tiền đình có thể làm giảm khả năng nhìn chăm chú, do đó hạn chế kỹ năng học đọc của trẻ em.  Mặc dù các rối loạn tiền đình ở trẻ em đã được chú ý đến, nhưng hiện nay trẻ em thường không được kiểm tra để phát hiện các tình trạng bệnh này, và kết quả là trẻ em thường không được điều trị cho các triệu chứng.

Nguồn bổ sung:

http://emedicine.medscape.com/article/883956-overview

http://droualb.faculty.mjc.edu/Course%20Materials/Physiology%20101/Chapter%20Notes/Fall%202011/chapter_10%20Fall%202011.htm

XEM PHẦN TIẾP THEO

XEM PHẦN TIẾNG ANH

TRỞ VỀ PHẦN MỤC LỤC

Read More

HỘI CHỨNG CO THẮT ĐẠI TRÀNG (IRRITABLE BOWEL SYNDROME) - Do LQT Biên Dịch

Co thắt đại tràng (irritable bowel syndrome – IBS: hội chứng kích thích ruột) là một rối loạn phổ biến, ảnh hưởng đến đại tràng.  Co thắt đại tràng không phải là một chứng bệnh; nó là một nhóm các triệu chứng xảy ra cùng lúc.

Lưu ý: Các kiến thức y học dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, không nên được sử dụng trong các trường hợp cấp cứu, chẩn đoán, hoặc điều trị cho các trường hợp bệnh.  Các trường hợp bệnh nên được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ y khoa có giấy phép hành nghề.  Hãy gọi cho số điện thoại khẩn cấp ở địa phương (chẳng hạn như 911) cho tất cả các trường hợp cấp cứu y tế.

XEM PHẦN TIẾNG VIỆT

READ THE ARTICLE IN ENGLISH

Read More

HỘI CHỨNG CO THẮT ĐẠI TRÀNG (IRRITABLE BOWEL SYNDROME) - Do LQT Biên Dịch

KIẾN THỨC TỔNG QUÁT

Co thắt đại tràng (irritable bowel syndrome – IBS: hội chứng kích thích ruột) là một rối loạn phổ biến, ảnh hưởng đến đại tràng.  Co thắt đại tràng không phải là một chứng bệnh; nó là một nhóm các triệu chứng xảy ra cùng lúc.  Co thắt đại tràng thường gây vọp bẻ, đau vùng bụng, đầy hơi (bloating gas), tiêu chảy và táo bón.  Mặc dù có các dấu hiệu và triệu chứng gây khó chịu này, nhưng hội chứng co thắt đại tràng không gây thương tổn vĩnh viễn đến đại tràng của cơ thể bạn.  Trong quá khứ, hội chứng co thắt đại tràng được gọi là viêm kết tràng (colitis), viêm kết tràng niêm dịch (mucous colitis), co thắt kết tràng (spastic colon), co thắt ruột (spastic bowel).  Hội chứng này sau đó được đổi tên thành hội chứng co thắt đại tràng, cho thấy rằng rối loạn này có những nguyên nhân về thể chất và tinh thần mà không phải là sản phẩm do ai đó tưởng tượng.

Cấu trúc của đại tràng (large intestine) bao gồm manh tràng (cecum) cùng với ruột thừa (appendix) và kết tràng (colon); trong một số cách mô tả, đại tràng bao gồm thêm trực tràng và ống hậu môn (anorectum).

Đại tràng, đoạn cuối của đường ruột và dạ dày, được đặt tên như thế bởi vì nó có đường kính lớn hơn, không phải do chiều dài lớn hơn, so với ruột non (small intestine: bao gồm tá tràng [duodenum], hỗng tràng [jejunum], và hồi tràng [ileum]); thực ra, ruột non có chiều dài lớn hơn so với đại tràng.  Đại tràng phát sinh một phần từ đoạn giữa ống thức ăn của phôi thai (midgut: từ manh tràng đến đoạn đại tràng nằm ngang), đoạn sau ống thức ăn của phôi thai (hindgut: từ đoạn đại tràng nằm ngang đến đường răng cưa ở ống hậu môn và trực tràng), và ống hậu môn phôi (proctodeum: bên dưới đường răng cưa).

Hepatic flexure: Điểm uốn gần gan

Taeniae coli: Đai cơ dài bên ngoài đại tràng

Haustra: Các túi đại tràng

Transverse colon: Đại tràng nằm ngang

Splenic flexure: điểm uốn gần lá lách

Descending colon: Đoạn đại tràng hướng xuống

Sigmoid colon: Đại tràng xích ma

Rectum: Trực tràng

Anal canal: Ống hậu môn

Anus: Hậu môn

Cecum: Manh tràng

Appendix: Ruột thừa

Ileocecal valve: Van ở đoạn nối manh tràng và hồi tràng

Ileum: Hồi tràng

Ascending colon: Đoạn đại tràng hướng lên

Đa số những người bị co thắt đại tràng đều nhận thấy rằng các triệu chứng sẽ cải thiện khi họ biết cách kiểm soát tình trạng này.  Chỉ có một số nhỏ những người bị co thắt đại tràng có các dấu hiệu và các triệu chứng bị mất khả năng hoạt động.

Một điều may mắn là, không giống như các bệnh đường ruột khác có tính nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm loét kết tràng (ulcerative colitis) và bệnh Crohn (Crohn’s disease), co thắt đại tràng không gây viêm hoặc tạo ra những thay đổi trong mô ruột hoặc làm tăng nguy cơ bị ung thư đại tràng (colorectal cancer).  Trong nhiều trường hợp, bạn có thể kiểm soát hội chứng co thắt đại tràng bằng cách quản lý chế độ ăn, lối sống và tình trạng căng thẳng tinh thần (stress).

CÁC TRIỆU CHỨNG

Các dấu hiệu và các triệu chứng của hội chứng co thắt đại tràng có thể rất khác nhau ở mỗi cá nhân, và thường có các đặc điểm giống với các chứng bệnh khác.  Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến nhất bao gồm:

-      Đau hoặc vọp bẻ vùng bụng

-      Cảm giác trương bụng

-      Đầy hơi

-      Tiêu chảy hoặc táo bón – thậm chí thỉnh thoảng có những đợt táo bón và tiêu chảy xuất hiện xen kẽ.

-      Có dịch nhầy trong phân

-      Có cảm giác đi tiêu (đại tiện) chưa hết

Để phù hợp với các đặc điểm của hội chứng co thắt đại tràng, cơn đau hoặc khó chịu phải gắn liền với 2 trong số 3 triệu chứng sau đây:

-      bắt đầu với việc đi tiêu (đại tiện), xảy ra nhiều hơn so với bình thường

-      bắt đầu với hiện tượng phân bị lỏng và có nhiều nước hơn hoặc cứng hơn và có nhiều cục hơn bình thường

-      cải thiện khi đi tiêu (đại tiện)

Các triệu chứng có thể thường xảy ra sau khi ăn.  Để phù hợp với định nghĩa của hội chứng co thắt đại tràng, các triệu chứng phải xảy ra ít nhất 3 ngày một tháng.

Giống như nhiều người, bạn có thể chỉ có những dấu hiệu và các triệu chứng nhẹ của hội chứng co thắt đại tràng.  Tuy nhiên, thỉnh thoảng các vấn đề này làm cho bệnh nhân bị mất khả năng hoạt động.  Trong một số trường hợp, bạn có thể có những dấu hiệu và triệu chứng mà phương pháp điều trị y tế tỏ ra không hiệu quả.  Vì các triệu chứng của hội chứng co thắt đại tràng có thể xảy ra cùng lúc với các chứng bệnh khác nghiêm trọng hơn, do đó tốt nhất là bạn nên nói chuyện với bác sĩ của bạn về các triệu chứng này.

Đối với đa số người, hội chứng co thắt đại tràng là một rối loạn mãn tính (mạn tính), mặc dù có khả năng sẽ có những lúc các dấu hiệu và các triệu chứng trở nên xấu hơn và có những lúc chúng được cải thiện hoặc thậm chí biến mất hoàn toàn.

Ngoài ra, còn có các triệu chứng khác phù hợp với đặc điểm của hội chứng co thắt đại tràng, bao gồm:

-      Khó tiêu, ợ chua (heartburn)

-      Buồn nôn, nôn mửa

-      Suy giảm chức năng tình dục [bao gồm giao hợp khó hoặc bị đau (dyspareunia) và giảm ham muốn tình dục (poor libido)]

-      Đi tiểu thường xuyên và có cảm giác thôi thúc đi tiểu

-      Các triệu chứng trở xấu trong thời kỳ sắp có kinh nguyệt(perimenstrual period)

-      Rối loạn đau cơ xuất hiện cùng lúc (comorbid fibromyalgia: và độc lập với các chứng bệnh khác)

-      Các triệu chứng liên quan đến yếu tố kích thích gây stress

KHI NÀO BẠN CẦN ĐI KHÁM BÁC SĨ

Điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ nếu như bạn có sự thay đổi liên tục trong các thói quen đi tiêu (đại tiện) hoặc nếu như bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của hội chứng co thắt đại tràng.  Các yếu tố này có thể chỉ ra một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc ung thư đại tràng.

Bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra các biện pháp để làm dịu bớt các triệu chứng cũng như loại trừ các chứng bệnh nghiêm trọng khác, chẳng hạn như viêm loét đại tràng (ulcerative colitis) và bệnh Crohn (Crohn’s disease), đây là hai dạng bệnh viêm đường ruột.

CÁC NGUYÊN NHÂN

Người ta vẫn chưa biết chính xác các nguyên nhân gây ra hội chứng co thắt đại tràng.  Thành ruột được lót bằng các lớp cơ có khả năng co bóp và thư giãn theo một nhịp điệu được phối hợp khi chúng di chuyển thức ăn từ dạ dày của bạn qua đường ruột đến trực tràng (rectum).  Nếu bạn mắc phải hội chứng co thắt đại tràng, thì những sự co bóp này có thể trở nên mạnh hơn và kéo dài lâu hơn bình thường.  Thức ăn được đưa qua ruột nhanh hơn, gây ra hiện tượng đánh hơi, trương bụng (bloating) và tiêu chảy.

Trong một số trường hợp, tình trạng ngược lại sẽ xảy ra.  Quá trình di chuyển thức ăn bị chậm lại, phân trở nên cứng và khô hơn.  Những rối loạn ở hệ thần kinh hoặc kết tràng (colon) cũng có thể là nguyên nhân, làm cho bạn cảm thấy khó chịu khi thành ruột bị kéo giãn do đầy hơi.

Có một số các yếu tố khác có thể góp phần gây ra hội chứng co thắt đại tràng.  Ví dụ, những người bị co thắt đại tràng có thể có hàm lượng serotonin không bình thường.  Serotonin là một chất hóa học truyền tín hiệu, thường liên quan đến các chức năng của não, nhưng chất này cũng tham gia vào các chức năng tiêu hóa thông thường.  Cũng có khả năng là những người bị hội chứng co thắt đại tràng không có đủ số lượng các vi khuẩn “tốt” trong ruột.

Các Yếu Tố Kích Thích Ảnh Hưởng Một Số Người, Nhưng Không Ảnh Hưởng Những Người Khác

Đối với những lý do chưa được rõ ràng, nếu bạn bị hội chứng co thắt đại tràng, bạn có thể phản ứng mạnh đối với các kích thích mà chúng lại không ảnh hưởng đến những người khác.  Các yếu tố kích thích hội chứng co thắt đại tràng có thể là hơi (gas) hoặc áp lực lên ruột của một số loại thức ăn, thuốc hoặc các trạng thái cảm xúc.  Ví dụ:

-      Thực phẩm.  Nhiều người phát hiện rằng các dấu hiệu và các triệu chứng của họ trở xấu hơn khi họ ăn một số loại thực phẩm nào đó.  Ví dụ, sô cô la, sữa và rượu bia có thể gây táo bón hoặc tiêu chảy.  Các loại thức uống có ga (carbonated beverage) và một số loại trái cây (hoa quả) cũng như rau củ có thể gây ra tình trạng trương bụng và khó chịu ở một số người bị co thắt đại tràng.  Người ta vẫn chưa hiểu rõ vai trò của tình trạng dị ứng hoặc không thể dung nạp thực phẩm đối với hội chứng co thắt thực quản.

Nếu bạn gặp phải tình trạng vọp bẻ và trương bụng sau khi ăn các sản phẩm làm từ sữa(dairy product), thực phẩm chứa caffeine, kẹo cao su không đường hoặc kẹo, thì có thể không phải do hội chứng co thắt đại tràng gây ra.  Thay vào đó, có thể bạn có thể không thể dung nạp đường (lactose) trong các sản phẩm từ sữa, caffeine hoặc chất tạo ngọt nhân tạo sorbitol.

-      Stress.  Nếu bạn cũng giống như đa số người bị hội chứng co thắt đại tràng, thì bạn có thể phát hiện ra rằng các dấu hiệu và các triệu chứng của bạn sẽ trở xấu hơn hoặc thường xuất hiện trong những lúc bị stress, chẳng hạn như thói quen hàng ngày bị thay đổi.  Mặc dù stress có thể làm các triệu chứng thêm trầm trọng, nhưng stress không gây ra các triệu chứng này.

-      Kích thích tố (hormones).  Vì phụ nữ có nhiều khả năng bị hội chứng co thắt đại tràng hơn, do đó các nhà nghiên cứu tin rằng những thay đổi về kích thích tố (hormone change) góp phần gây ra rối loạn này.  Nhiều phụ nữ nhận thấy rằng các dấu hiệu và các triệu chứng trở xấu hơn trong thời gian hoặc gần thời gian họ có kinh nguyệt.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ

Nhiều người chỉ thỉnh thoảng xuất hiện các dấu hiệu và các triệu chứng của rối loạn co thắt đại tràng.  Tuy nhiên, bạn có nhiều khả năng bị co thắt đại tràng nếu bạn:

-      Trẻ tuổi.  Các triệu chứng của bệnh co thắt đại tràng xuất hiện lần đầu trước tuổi 35 trong khoảng một nửa số bệnh nhân bị rối loạn này.

-      Là phụ nữ.  Có nhiều phụ nữ bị chẩn đoán bị co thắt đại tràng hơn so với nam giới.

-      Có người trong gia đình bị co thắt đại tràng.  Các nghiên cứu cho thấy rằng những người có chung huyết thống – chẳng hạn như cha, mẹ, anh chị em ruột – bị co thắt đại tràng thì sẽ có nhiều nguy cơ mắc phải rối loạn này.  Người ta vẫn chưa rõ sự ảnh hưởng của bệnh sử gia đình đối với nguy cơ bị co thắt đại tràng có liên quan đến gen di truyền, các yếu tố chung trong môi trường gia đình, hoặc cả hai yếu tố này không.

Hội chứng co thắt đại tràng không liên quan đến bất kỳ chứng bệnh nghiêm trọng nào, chẳng hạn như ung thư đại tràng.  Nhưng, tình trạng tiêu chảy và táo bón, hai dấu hiệu của hội chứng co thắt đại tràng, có thể trở nên trầm trọng hơn hoặc thậm chí có thể gây ra bệnh trĩ.

Tác động của hội chứng co thắt đại tràng lên toàn bộ chất lượng cuộc sống có thể là biến chứng nghiêm trọng nhất.  Hội chứng này có thể hạn chế khả năng của bạn trong việc:

-      Sắp xếp kế hoạch với bạn bè và gia đình.  Nếu bạn bị hội chứng co thắt đại tràng, thì vấn đề đối phó với các triệu chứng có thể làm cho bạn không thể tham gia vào các sinh hoạt xã hội.

-      Tận hưởng đời sống tình dục khỏe mạnh.  Sự khó chịu về thể chất của rối loạn này có thể làm cho sinh hoạt tình dục không được thoải mái hoặc thậm chí có thể gây đau đớn.

Những ảnh hưởng này của hội chứng co thắt đại tràng có thể làm cho bạn cảm thấy cuộc sống không được hoàn chỉnh, dẫn đến tình trạng chán nản hoặc thậm chí bị trầm cảm.

CÁC XÉT NGHIỆM VÀ CHẨN ĐOÁN

Việc chẩn đoán hội chứng co thắt đại tràng phụ thuộc phần lớn vào bệnh sử (medical history) và kết quả kiểm tra tổng quát (physical exam).

Các Tiêu Chuẩn Chẩn Đoán

Vì thường không có các dấu hiệu bên ngoài để có thể chẩn đoán một cách chính xác hội chứng co thắt đại tràng, do đó việc chẩn đoán là một tiến trình loại trừ.  Để hỗ trợ tiến trình này, các nhà nghiên cứu đã đưa ra các tiêu chuẩn chẩn đoán, có tên là tiêu chuẩn Rome, cho hội chứng co thắt đại tràng và các rối loạn chức năng tiêu hóa khác.  Đây là các tình trạng trong đó đường ruột xem ra có vẻ bình thường, nhưng không hoạt động bình thường.  Theo các tiêu chuẩn này, thì bạn phải có một số dấu hiệu và triệu chứng trước khi bác sĩ chẩn đoán bạn mắc phải hội chứng co thắt đại tràng.

Triệu chứng quan trọng nhất là:

-      Đau và khó chịu ở vùng bụng kéo dài ít nhất 12 tuần, mặc dù những tuần này không nhất thiết phải xảy ra nối tiếp nhau.

Bạn cũng phải có ít nhất 2 trong số các triệu chứng sau đây:

-      Có sự thay đổi về tần suất hoặc độ cô đặc của phân – ví dụ, bạn có thể đi tiêu (đại tiện) mỗi ngày một lần với cấu trúc phân bình thường rồi trở thành đi tiêu lỏng từ 3 lần trở lên mỗi ngày, hoặc bạn có thể chỉ đi tiêu (đại tiện) một lần trong vài ngày với cấu trúc phân cứng.

-      Khó chịu, bị thôi thúc muốn đi tiêu (đại tiện) hoặc có một cảm giác là bạn không thể đi tiêu trọn vẹn

-      Có niêm dịch trong phân

-      Trương hoặc sình bụng

Bác sĩ của bạn có thể sẽ đánh giá mức độ phù hợp của bạn đối với các tiêu chuẩn này, cũng như đánh giá xem bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khác mà có thể chỉ ra một chứng bệnh khác càng nghiêm trọng hơn không.  Một số dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo mà có thể khiến bác sĩ của bạn thực hiện thêm xét nghiệm, bao gồm:

-      Đợt phát mới sau 50 tuổi

-      Xuống cân

-      Chảy máu ở hậu môn (rectal bleeding: máu có thể xuất hiện trong phân, giấy vệ sinh, hoặc bồn cầu [chậu xí])

-      Sốt

-      Buồn nôn hoặc nôn mửa tái phát

-      Đau vùng bụng, đặc biệt nếu không được thuyên giảm sau khi đi tiêu

-      Tiêu chảy kéo dài hoặc làm đánh thức bạn trong lúc ngủ

Nếu bạn có các dấu hiệu cảnh báo hoặc các triệu chứng này, bạn sẽ cần phải được xét nghiệm thêm để đánh giá tình trạng bệnh lý của bạn.

Nếu bạn hội đủ các tiêu chuẩn của hội chứng co thắt đại tràng và không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo hoặc các triệu chứng nào, thì bác sĩ có thể đề xuất một chế độ điều trị mà không cần thêm xét nghiệm.  Nhưng nếu chế độ điều trị đó tỏ ra không hiệu quả, thì bạn sẽ có khả năng phải được kiểm tra thêm.

Các Kiểm Tra Phụ

Bác sĩ của bạn có thể đề xuất một số kiểm tra, bao gồm các xét nghiệm về phân để kiểm tra các vấn đề nhiễm trùng hoặc khả năng kém hấp thu.  Sau đây là các xét nghiệm mà bạn có thể thực hiện để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của bạn:

-      Soi Đại Tràng Xích Ma.  Tiến trình này (flexible sigmoidoscopy) kiểm tra phần dưới của đại tràng xích ma (sigmoid colon) bằng một ống có thể uốn dẻo được trang bị đèn soi (sigmoidoscope).

-      Soi đại tràng.  Trong một số trường hợp, bác sĩ của bạn có thể tiến hành tiến trình chẩn đoán này, trong đó một ống nhỏ có thể uốn dẻo được sử dụng để kiểm tra toàn bộ chiều dài của đại tràng.

-      Chụp CT.  Tiến trình này tạo ra các hình chụp X quang theo mặt cắt của các bộ phận bên trong (nội tạng).  Chụp CT vùng bụng và vùng chậu có thể giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng của bạn.

-      Các xét nghiệm không dung nạp lactose.  Lactase là một men (enzyme) mà bạn cần đến để tiêu hóa đường (dạng lactose) được tìm thấy trong các sản phẩm được chế biến từ sữa.  Nếu cơ thể bạn không sản sinh loại men này, thì bạn có thể có những vấn đề tương tự như những vấn đề do hội chứng co thắt đại tràng gây ra, bao gồm đau vùng bụng, có ga và tiêu chảy.  Để tìm hiểu xem đây có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn không, bác sĩ có thể yêu cầu tiến hành kiểm tra hơi thở hoặc yêu cầu bạn loại bỏ sữa hoặc các sản phẩm từ sữa ra khỏi chế độ ăn uống của bạn trong vài tuần.

-      Xét nghiệm máu.  Bệnh đi tiêu chảy mỡ (celiac disease) là tình trạng mẫn cảm với đạm lúa mì (wheat protein), cũng có thể gây ra các dấu hiệu và các triệu chứng tương tự như hội chứng co thắt đại tràng.  Các xét nghiệm máu có thể giúp loại trừ chứng bệnh đó.

ĐIỀU TRỊ VÀ SỬ DỤNG THUỐC

Vì người ta vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra hội chứng co thắt đại tràng (irritable bowel syndrome: hội chứng kích thích ruột), do đó phương pháp điều trị tập trung vào việc làm thuyên giảm các triệu chứng để bạn có thể trở lại cuộc sống bình thường.

Trong đa số trường hợp, bạn có thể kiểm soát một cách thành công các dấu hiệu và các triệu chứng nhẹ của hội chứng co thắt đại tràng nếu biết cách quản lý stress cũng như thay đổi chế độ ăn uống và thay đổi lối sống.  Nhưng nếu các vấn đề của bạn mang tính nghiêm trọng hoặc vừa phải, bạn có thể phải cần làm nhiều thứ hơn.  Bác sĩ của bạn có thể đề xuất:

-      Thực phẩm chức năng cung cấp chất xơ (fiber supplements).  Sử dụng các loại thực phẩm chức năng cung cấp chất xơ, chẳng hạn như psyllium (Metamucil) hoặc methylcellulose (Citrucel), với chất lỏng có thể giúp kiểm soát tình trạng táo bón.

-      Các loại thuốc chống tiêu chảy (anti-diarrheal medications).  Các loại thuốc chống tiêu chảy mua không cần toa bác sĩ, chẳng hạn như loperamide (Imodium), có thể giúp kiểm soát tình trạng tiêu chảy.

-      Loại bỏ những thực phẩm tạo hơi.  Nếu bạn bị tình trạng đầy hơi hoặc đánh hơi thường xuyên, thì bác sĩ có thể đề xuất bạn tránh tiêu thụ các sản phẩm như thức uống có ga, xà lách, trái cây (hoa quả) và rau củ sống – đặc biệt là bắp cải (cabbage), bông cải xanh (broccoli), và súp lơ (cauliflower: cải hoa).

-      Tránh tiêu thụ các loại thực phẩm kích thích đường ruột.  Các loại thực phẩm này bao gồm: cà phê, trà, soda.  Tránh ăn nhiều, nhưng cố gắng tiêu thụ nhiều chất xơ.

-      Các loại thuốc chặn acetylcholine.  Một số người cần đến các loại thuốc tác động đến một số hoạt động của hệ thần kinh tự động (autonomic nervous system) để làm giảm các cơn co thắt đường ruột gây đau.  Các loại thuốc này (anticholinergics: dicyclomine, propantheline, belladonna, và hyoscyamine, uống trước bữa ăn 30 phút) có thể có lợi cho những người bị các cơn tiêu chảy, nhưng chúng có thể làm cho tình trạng táo bón trở xấu.

-      Các loại thuốc chống trầm cảm.  Nếu các triệu chứng của bạn bao gồm tình trạng đau nhức hoặc trầm cảm, thì bác sĩ có thể đề xuất một loại thuốc chống trầm cảm tricyclic hoặc thuốc ức chế tái hấp thụ serotonin chọn lọc (selective serotonin reuptake inhibitor - SSRI).  Các loại thuốc này giúp hạ giảm tình trạng trầm cảm cũng như ức chế hoạt động của các tế bào thần kinh có chức năng kiểm soát đường ruột.  Nếu bạn bị tiêu chảy và đau vùng bụng nhưng không bị trầm cảm, bác sĩ có thể đề xuất một liều thuốc chống trầm cảm tricyclic thấp hơn liều bình thường, chẳng hạn như imipramine (Tofranil) và amitriptyline.  Các tác dụng phụ của những loại thuốc này bao gồm buồn ngủ và táo bón.  Các loại thuốc ức chế tái hấp thụ serotonin chọn lọc, chẳng hạn như fluoxetine (Prozac, Sarafem) hoặc paroxetine (Paxil), có thể có lợi nếu bạn bị trầm cảm cũng như bị đau nhức và táo bón.  Tuy nhiên, các loại thuốc này có thể làm cho tình trạng tiêu chảy trở xấu.

-      Thuốc kháng sinh (trụ sinh).  Người ta vẫn chưa rõ vai trò của các loại thuốc kháng sinh trong việc điều trị hội chứng co thắt đại tràng.  Một số người có các triệu chứng do vi khuẩn phát triển nhiều trong đường ruột có thể có hiệu quả khi được điều trị bằng thuốc kháng sinh.  Nhưng cần thêm nghiên cứu trong lĩnh vực này.

-      Tư vấn.  Nếu các loại thuốc chống trầm cảm tỏ ra không hiệu quả, bạn có thể có kết quả tốt hơn nhờ tư vấn nếu stress có khuynh hướng làm cho các triệu chứng của bạn trở xấu.

Thuốc Đặc Trị cho Bệnh Co Thắt Đại Tràng

Hai loại thuốc hiện nay được chấp thuận sử dụng cho các trường hợp đặc biệt của bệnh co thắt đại tràng, bao gồm:

-      Alosetron (Lotronex).  Alosetron là một loại thuốc chặn thụ thể tế bào thần kinh (nerve receptor antagonist), được thiết kế để giúp thư giãn đại tràng và làm chậm sự di chuyển của chất thải thông qua quá trình đi tiêu (đại tiện).  Loại thuốc này bị thu hồi khỏi thị trường ngay sau khi được chấp thuận lần đầu tiên, vì nó có liên quan đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.  Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) sau đó đã cho phép sử dụng thuốc alosetron trở lại – nhưng với những hạn chế.  Loại thuốc này chỉ có thể được bác sĩ đăng ký trong một chương trình đặc biệt kê đơn và được chỉ định sử dụng trong các trường hợp nghiêm trọng bị co thắt đại tràng với tình trạng tiêu chảy nhiều ở phụ nữ mà tỏ ra không hiệu quả khi sử dụng các phương pháp điều trị khác.  Thuốc alosetron không được chấp thuận cho sử dụng ở nam giới.

Thông thường, alosetron chỉ nên được sử dụng nếu phương pháp trị liệu thông thường cho hội chứng co thắt đại tràng không thành công.  Ngoài ra, thuốc này chỉ nên được bác sĩ chuyên khoa dạ dày ruột (gastroenterologist) có kinh nghiệm điều trị hội chứng co thắt đại tràng kê đơn sử dụng, do các tác dụng phụ có thể xảy ra.

-      Lubiprostone (Amitiza).  Lubiprostone được chấp thuận sử dụng cho phụ nữ và nam giới thành niên bị hội chứng co thắt đại tràng với tình trạng táo bón.  Lubiprostone là một loại thuốc kích hoạt kênh chlorua (chloride channel activator), loại thuốc này được sử dụng mỗi ngày 2 lần.  Nó có tác dụng làm tăng khả năng tiết ra chất lỏng trong ruột non để giúp di chuyển phân.  Các tác dụng phụ phổ biến bao gồm buồn nôn, tiêu chảy và đau vùng bụng.  Cần thêm nghiên cứu để hiểu được hoàn toàn tính hiệu quả và tính an toàn của thuốc lubiprostone.  Hiện nay, loại thuốc này thường chỉ được kê toa cho những người bị co thắt đại tràng và táo bón nghiêm trọng mà các phương pháp điều trị khác tỏ ra không thành công.

LỐI SỐNG VÀ CHỮA TRỊ TẠI NHÀ

Trong nhiều trường hợp, những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống và lối sống của bạn có thể giúp làm thuyên giảm hội chứng co thắt đại tràng.  Mặc dù cơ thể bạn có thể không phản ứng lại những thay đổi này ngay tức khắc, nhưng mục tiêu của bạn là tìm kiếm những giải pháp lâu dài:

-      Kết hợp chất xơ trong chế độ ăn của bạn, nếu có thể.  Khi bạn mắc phải hội chứng co thắt đại tràng, thì chất xơ trong chế độ ăn có thể sẽ có những kết quả khác nhau.  Mặc dù chất xơ có thể giúp giảm bớt tình trạng táo bón, nhưng nó cũng có thể tạo hơi và làm cho tình trạng co thắt trở nên xấu hơn.  Phương pháp tiếp cận tốt nhất là giảm từ từ số lượng chất xơ trong chế độ ăn của bạn trong vòng vài tuần.  Những loại thực phẩm chứa chất xơ bao gồm ngũ cốc nguyên hạt (whole grain), trái cây (hoa quả), rau củ và đậu.  Nếu các dấu hiệu và các triệu chứng của bạn vẫn không thay đổi hoặc trở xấu, thì hãy báo cáo cho bác sĩ của bạn biết.  Bạn cũng có thể nên trao đổi với một chuyên gia dinh dưỡng (dietitian).

Một số người sẽ được cải thiện nhiều hơn khi hạn chế tiêu thụ chất xơ từ thực phẩm, thay vào đó họ sử dụng một loại thực phẩm chức năng cung cấp chất xơ (fiber supplement) mà ít tạo ga và gây trương bụng.  Nếu bạn sử dụng thực phẩm chức năng cung cấp chất xơ, chẳng hạn như Metamucil hoặc Citrucel, thì phải sử dụng từ từ và uống nhiều nước mỗi ngày để giảm đến mức tối thiểu số lượng ga, tình trạng trương bụng và táo bón.  Nếu bạn nhận thấy rằng tiêu thụ chất xơ giúp ích cho hội chứng co thắt đại tràng, thì bạn nên sử dụng đều đặn để có được các kết quả tốt nhất.

-      Tránh các loại thực phẩm tạo vấn đề.  Nếu một số loại thực phẩm làm cho các dấu hiệu và các triệu chứng của bạn trở xấu, thì bạn nên ngưng tiêu thụ những loại này.  Các thực phẩm gây ra vấn đề bao gồm rượu bia, sô cô la, thức uống chứa caffeine chẳng hạn như cà phê và nước ngọt, các loại thuốc chứa caffeine, các sản phẩm từ sữa, các chất tạo ngọt không đường chẳng hạn như sorbitol hoặc mannitol.  Nếu bạn gặp phải tình trạng đầy hơi, thì các loại thực phẩm làm cho các triệu chứng trở xấu có thể bao gồm các loại đậu, bắp cải, bông cải trắng (cauliflower) và bông cải xanh (broccoli).  Các thực phẩm giàu chất béo cũng có thể gây ra vấn đề cho một số người.  Nhai kẹo cao su (gum) hoặc uống bằng ống hút có thể làm cho bạn nuốt vào không khí, gây đầy hơi.

-      Ăn ít hơn.  Nếu bạn bị tiêu chảy, thì bạn có thể phát hiện ra rằng khi bạn ăn ít nhưng ăn nhiều lần sẽ giúp cho bạn cảm thấy khá hơn.

-      Tiêu thụ các sản phẩm từ sữa.  Nếu bạn bị tình trạng không dung nạp đường lactose, thì hãy thử thay thế sữa bằng sữa chua.  Hoặc sử dụng một loại sản phẩm tạo men (enzyme product) để giúp phân hủy đường lactose.  Tiêu thụ một số lượng nhỏ các sản phẩm từ sữa hoặc phối hợp chúng với các loại thực phẩm khác cũng có thể có lợi cho bạn.  Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bạn có thể phải loại bỏ hoàn toàn các thực phẩm làm từ sữa.  Trong trường hợp đó, bạn phải tiêu thụ đầy đủ protein và canxi từ các nguồn khác.  Chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn phân tích các loại thực phẩm bạn tiêu thụ và đảm bảo cho bạn hấp thu đầy đủ dưỡng chất.

-      Uống nhiều chất lỏng.  Cố gắng uống nhiều chất lỏng mỗi ngày.  Nước là loại chất lỏng tốt nhất.  Rượu bia và các loại thức uống chứa caffeine sẽ kích thích ruột và có thể làm cho tình trạng tiêu chảy của bạn trở xấu, còn các thức uống có ga (carbonated drink) thì có thể làm cho bạn bị đầy hơi.

-      Tập thể dục thường xuyên.  Tập thể dục có thể giúp làm thuyên giảm tình trạng trầm cảm và stress, kích thích các hoạt động co bóp của ruột và có thể giúp bạn cảm thấy tự tin hơn.  Nếu bạn là người ít vận động, hãy bắt đầu từ từ rồi tăng dần thời gian tập thể dục.  Nếu bạn có những chứng bệnh khác, bạn nên kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu một chương trình tập thể dục.

-      Sử dụng thuốc chống tiêu chảy và thuốc nhuận tràng một cách thận trọng.  Nếu bạn thử các loại thuốc chống tiêu chảy mua không cần toa bác sĩ (over-the-counter medication), chẳng hạn như Imodium hoặc Keopectate, thì bạn nên sử dụng liều thấp nhất mà có thể có hiệu quả.  Imodium có thể có hiệu quả nếu được sử dụng 20 – 30 phút trước khi ăn, đặc biệt nếu món ăn bạn chuẩn bị có khả năng gây tiêu chảy.  Theo thời gian, các loại thuốc này có thể tạo ra các vấn đề cho bạn nếu không sử dụng chúng một có hợp lý.  Các loại thuốc nhuận tràng cũng có các kết quả tương tự.  Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về các loại thuốc này, hãy kiểm tra với bác sĩ hoặc dược sĩ.

LIỆU PHÁP THAY THẾ

Các liệu pháp không truyền thống sau đây có thể giúp thuyên giảm các triệu chứng co thắt đại tràng:

-      Châm cứu.  Mặc dù các kết quả nghiên cứu về các tác dụng của phương pháp châm cứu đối với các triệu chứng co thắt đại tràng vẫn chưa thống nhất, nhưng một số người vẫn sử dụng phương pháp châm cứu để giúp thư giãn tình trạng co thắt cơ và cải thiện chức năng đi tiêu (đại tiện).

-      Thảo dược.  Cây bạc hà cay (peppermint: một loại rau húng cây) là một loại thảo dược tự nhiên chống co thắt, giúp thư giãn các cơ trơn ở ruột.  Cây bạc hà cay có thể làm thuyên giảm tạm thời các triệu chứng bệnh co thắt đại tràng, nhưng các kết quả nghiên cứu vẫn chưa nhất quán.  Nếu bạn muốn thử cây bạc hà cay, thì bạn nên sử dụng các loại viên nang được hấp thu ở ruột (enteric-coated capsule).

-      Thôi miên.  Thôi miên có thể làm giảm cơn đau bụng và tình trạng đầy hơi.  Một chuyên gia thôi miên sẽ chỉ cho bạn cách thức đi vào một trạng thái thư giãn tinh thần rồi sau đó hướng dẫn bạn cách thư giãn các cơ ở vùng bụng.

-      Các vi khuẩn có lợi.  Các vi khuẩn có lợi cho sức khỏe (probiotics) thường sống trong ruột của bạn và được tìm thấy trong một số loại thực phẩm, chẳng hạn như sữa chua (yogurt), và các loại thực phẩm chức năng.  Các chuyên gia đề xuất rằng những người bị hội chứng co thắt đại tràng có thể không có đủ các vi khuẩn tốt trong ruột, và cho rằng bổ sung thêm các vi khuẩn tốt có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng.  Một số nghiên cứu đã tìm thấy rằng các vi khuẩn tốt có thể làm thuyên giảm các triệu chứng co thắt đại tràng, chẳng hạn như đau bụng và trương bụng, nhưng cần thêm nghiên cứu trong lĩnh vực này.

-      Thường xuyên tập thể dục, yoga, xoa bóp (mátxa) hoặc thiền.  Đây có thể là các phương pháp hữu hiệu giúp giảm stress.  Bạn có thể tham gia các lớp yoga và thiền hoặc thực tập tại nhà bằng sách vở hoặc video.

CÁCH ĐỐI PHÓ VÀ SỰ HỖ TRỢ

Bệnh nhân bị co thắt đại tràng gặp phải những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.  Hội chứng co thắt đại tràng có thể gây đau đớn hoặc trở ngại và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.  Các đề xuất sau đây có thể giúp bạn đối phó một cách dễ dàng hơn:

-      Tìm hiểu nhiều hơn về bệnh co thắt đại tràng.  Hãy nói chuyện với bác sĩ, tìm kiếm các thông tin trên internet từ các nguồn đáng tin cậy, và đọc sách viết về chứng bệnh này.  Biết nhiều thông tin về tình trạng bệnh của bạn có thể giúp bạn kiểm soát rối loạn này tốt hơn.

-      Xác định các yếu tố kích thích gây co thắt đại tràng.  Đây là một bước quan trọng trong việc quản lý bệnh và giúp bạn cảm thấy có thể làm chủ được cuộc sống.

-      Làm bạn với những người bị bệnh co thắt đại tràng.  Trò chuyện với người khác về những trải nghiệm của bạn với tình trạng này có thể giúp tạo lại sự tự tin.  Hãy tham gia vào các nhóm hỗ trợ bệnh nhân bị co thắt đại tràng trên internet hoặc trong cộng đồng của bạn.

NGĂN NGỪA

Bất kỳ ai cũng có thể bị rối loạn đường tiêu hóa do lo lắng hoặc lo nghĩ quá nhiều.  Nhưng nếu bạn bị hội chứng co thắt đại tràng, thì các vấn đề liên quan đến stress chẳng hạn như đau vùng bụng và tiêu chảy sẽ có khuynh hướng xảy ra với tần suất và cường độ lớn hơn.  Tìm cách đối phó với stress có thể có lợi cho việc phòng chống hoặc làm dịu các triệu chứng:

-      Tư vấn.  Trong một số trường hợp, chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm lý có thể giúp bạn học cách giảm stress bằng cách nhìn vào phương pháp bạn phản ứng lại các sự kiện, rồi sau đó cùng làm việc với bạn để bổ sung hoặc thay đổi cách phản ứng của bạn.

-      Phản hồi sinh học.  Phương pháp giảm stress giúp bạn giảm bớt tình trạng căng cơ và làm chậm nhịp tim với sự hỗ trợ phản hồi của một dụng cụ.  Sau đó, bạn được hướng dẫn cách tạo ra những thay đổi này.  Mục tiêu là giúp bạn đi vào trạng thái thư giãn để bạn có thể đối phó với stress dễ dàng hơn.

-      Các bài tập thư giãn.  Các bài tập này giúp bạn thư giãn các cơ trong cơ thể, từng nhóm cơ một.  Bắt đầu bài tập bằng cách làm căng cứng các cơ ở bàn chân, rồi tập trung làm cho các cơ này thư giãn từ từ.  Kế tiếp, làm căng cứng rồi thư giãn các cơ ở các bắp chân.  Tiếp tục cho đến khi tất cả các cơ trong cơ thể bạn, bao gồm các cơ ở mặt và đầu, đều được thư giãn.

-      Hít thở sâu.  Đa số người thành niên hít thở bằng ngực.  Nhưng khi bạn hít thở từ cơ hoành (diaphram: cơ nằm giữa ngực và bụng) thì bạn sẽ cảm thấy thư giãn hơn.  Khi bạn hít vào, cho phép bụng của bạn phình to ra.  Khi bạn thở ra, bụng của bạn sẽ tự nhiên co vào.  Hít thở sâu còn có thể giúp thư giãn các cơ ở bụng của bạn, mà điều này có thể làm cho việc đi tiêu trở nên dễ dàng và thường xuyên hơn.

Nguồn(Sources):

http://www.mayoclinic.com/health/irritable-bowel-syndrome/DS00106

http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/ibs/#4

http://emedicine.medscape.com/article/180389-overview

http://emedicine.medscape.com/article/1948929-overview

Read More