THẢO DƯỢC BLACK COHOSH
Giới Thiệu
Black cohosh (tên khoa học: Actaea racemosa hoặc Cimicifuga racemosa), thuộc họ mao hương hoa vàng (buttercup), là một loại thảo mộc sống lâu năm có nguồn gốc từ vùng Bắc Mỹ. Loại thảo mộc này còn được gọi, mang tính lịch sử, là rễ rắn(snakeroot), black bugbane, rattleweed, cacrotys, và cỏ thấp khớp (rheumatism weed). Black cohosh đã được sử dụng cách đây rất lâu. Người Mỹ Da Đỏ (Native American) đã sử dụng loại thảo mộc này để trị đau cơ xương, sốt, ho, viêm phổi, chậm đau đẻ, và kinh nguyệt không ổn định. Những người Châu Âu đến định cư trước đây đã sử dụng black cohosh như một loại thuốc bổ giúp phụ nữ sinh sản.
Hiện nay, black cohosh được dùng phổ biến nhất để điều trị các triệu chứng mãn kinh, bao gồm bốc hỏa (hot flash hoặc hot flush) và toát mồ hôi đêm (cả hai được gọi là các triệu chứng vận mạch [vasomotor symptom]), khô âm đạo (vaginal dryness), đánh trống ngực, ù tai (tinnitus), chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, bồn chồn, và khó chịu. Mãn kinh, thường xảy ra ở những phụ nữ ở độ tuổi khoảng 51, là tình trạng ngưng hành kinh và là thời điểm kết thúc khả năng sinh sản.
Báo cáo này cung cấp tổng quan về việc sử dụng thảo dược black cohosh để làm giảm các triệu chứng trong thời kỳ mãn kinh.
Thực Phẩm Chức Năng Black Cohosh
Các sản phẩm black cohosh được bào chế từ rễ và thân rễ của nó. Các sản phẩm này được bán dưới dạng các loại thực phẩm chức năng chẳng hạn như thảo dược dạng bột, các chiết xuất dạng lỏng, và chiết xuất khô dạng viên.
Các sản phẩm được lưu hành có thành phần hóa học khác nhau, một phần bởi vì các chuyên gia vẫn chưa biết các hợp chất trong thảo mộc black cohosh có tác dụng làm giảm các triệu chứng mãn kinh. Các chất trong black cohosh cung cấp hoạt tính cho loại thảo mộc này bao gồm triterpene glycosides chẳng hạn như actein, 23-epi-26-deoxyactein, và cimicifugoside; chất nhựa(resin) chẳng hạn như cimicifugin; và các chất dẫn xuất axit vòng thơm (aromatic acid derivative) chẳng hạn như axit caffeic, axit isoferulic, và axit fukinolic.
Các sản phẩm chứa chất chiết xuất black cohosh thường được tiêu chuẩn hóa để cung cấp ít nhất 1 mg triterpene glycoside trong mỗi liều sử dụng hằng ngày. Remifemin, một sản phẩm black cohosh trên thị trường được sử dụng trong một số nghiên cứu bao gồm trong kiểm tra Cochrane 2012 được mô tả bên dưới, là một chất chiết xuất hiện được tiêu chuẩn hóa tương đương với 40 mg rễ/thân rễ black cohosh (được chiết xuất với isopropyl alcohol) trong mỗi liều sử dụng hằng ngày với 2 viên nén, nhưng nó không được tiêu chuẩn hóa với triterpene glycoside. Sản phẩm này đã được bán trên thị trường trong nhiều năm và đã được thay đổi công thức bào chế theo thời gian.
Black Cohosh và Các Triệu Chứng Mãn Kinh
Các nghiên cứu sử dụng những thiết kế khác nhau từ những năm 1950 đã cố gắng xác định tác dụng của thảo dược black cohosh đối với các triệu chứng mãn kinh. Các nỗ lực để hiểu rõ tính hiệu quả của thảo dược black cohosh trong việc điều trị các triệu chứng mãn kinh là những thay đổi về thành phần hóa học của các sản phẩm. Các chuyên gia vẫn chưa rõ các thành phần hoạt tính của black cohosh và (các) cơ chế hoạt động tiềm tàng. Các nghiên cứu đã tìm thấy những kết quả khác nhau về các tác động của loại thảo dược này lên chức năng sinh lý của con người liên quan đến khả năng làm tăng mức estrogen, LH hooc môn, hoặc FSH hooc môn trong cơ thể, mà các hooc môn này có mức thấp hơn ở những phụ nữ mãn kinh so với những phụ nữ tiền mãn kinh. Người ta vẫn chưa rõ black cohosh có ảnh hưởng đến cấu trúc và hoạt động của các mô ở âm đạo và tử cung không. Một số nhà nghiên cứu tin rằng black cohosh có thể sử dụng các dược tính của nó thông qua một hoạt động liên quan đến não, chẳng hạn như điều biến các lộ trình dẫn truyền serotonin, hoặc thông qua khả năng hoạt động của nó như một chất oxy hóa, kháng viêm, hoặc chất điều biến thụ thể estrogen chọn lọc (selective estrogen receptor modulator).
Hai thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên chất lượng cao điều tra black cohosh về tác dụng điều trị các triệu chứng mãn kinh được mô tả trong báo cáo này. Một thử nghiệm, được công bố năm 2006, chia 351 phụ nữ tuổi từ 45 – 55 bị những cơn bốc hỏa (hot flash) vào ban ngày và toát mồ hôi vào ban đêm thành 5 nhóm, mỗi nhóm tiến hành một trong số các trị liệu sau đây:
- 160 mg black cohosh mỗi ngày (70% chiết xuất ethanol được tiêu chuẩn hóa để chứa 2,5% triterpene glycosides)
- Một sản phẩm đa thảo dược chứa 200 mg black cohosh cùng với nhân sâm Siberi, đương quy (dong quai), và các thành phần khác
- Cùng sản phẩm đa thảo dược đó cộng với 2 khẩu phần thực phẩm từ đậu nành cung cấp 12 – 20 g soy protein mỗi ngày
- Trị liệu hooc môn (estrogen đi kèm/không đi kèm progesterone)
- Giả dược
Sau 3, 6, và 12 tháng sử dụng thực phẩm chức năng hoặc giả dược, số lần và cường độ những cơn bốc hỏa và toát mồ hôi đêm không khác nhau giữa các nhóm can thiệp bằng dược thảo và nhóm sử dụng giả dược, với một ngoại lệ. Vào tháng thứ 12, những tình nguyện viên tham gia nghiên cứu tiêu thụ sản phẩm đa thảo dược cộng với các thực phẩm làm từ đậu nành có cường độ triệu chứng nghiêm trọng hơn so với những người sử dụng giả dược.
Một thử nghiệm được kiểm soát ngẫu nhiên khác, được công bố năm 2009, đã chia 88 phụ nữ tiền mãn kinh và hậu mãn kinh (tuổi trung bình là 53; 55% từ các nhóm thiểu số có ít đại diện) gặp phải ít nhất 35 cơn bốc hỏa và toát mồ hôi đêm mỗi tuần thành 4 nhóm, mỗi nhóm tiến hành một trong các trị liệu sau đây:
- 128 mg black cohosh mỗi ngày (75% chiết xuất ethanol được tiêu chuẩn hóa để chứa 5,7% triterpene glycosides)
- 398 mg red clover mỗi ngày (chiết xuất ethanol của các phần phát triển trên mặt đất [aerial part] được tiêu chuẩn hóa thành 120 mg isoflavones)
- Trị liệu hooc môn (estrogen và progesterone)
- Giả dược
Sau 3, 6, 9, và 12 tháng sử dụng thực phẩm chức năng hoặc giả dược, số triệu chứng vận mạch giảm xuống đáng kể trong tất cả các nhóm. Tuy nhiên, không có những khác biệt đáng kể về thống kê nào giữa các nhóm black cohosh và red clover so với nhóm sử dụng giả được, với một ngoại lệ. Nhóm sử dụng black cohosh cho thấy cường độ triệu chứng nghiêm trọng hơn ở tháng thứ 6 và thứ 9. Nghiên cứu này cũng điều tra các điểm kết thúc thứ hai (secondary endpoint) chẳng hạn như các triệu chứng thể lý (somatic symptom: chẳng hạn như mất ngủ và mệt mỏi), thay đổi tâm trạng (chẳng hạn như trầm cảm và lo âu), và rối loạn chức năng tình dục (chẳng hạn như khô âm đạo). Đối với đa số các kết quả này, không có những khác biệt đáng kể nào được quan sát thấy giữa bất kỳ các nhóm điều trị nào vào bất kỳ thời điểm nào.
Kiểm tra Cochrane năm 2012 đã đánh giá 16 thử nghiệm lâm sàng về tính hiệu quả của thảo dược black cohosh trong khả năng làm giảm các triệu chứng mãn kinh, bao gồm bốc hỏa, toát mồ hôi đêm, khô âm đạo, và tổ hợp các triệu chứng được đo lường bằng các thang đánh giá được kiểm nhận. (Hai thử nghiệm được thảo luận ở trên được bao gồm trong kiểm tra Cochrane). Mười sáu thử nghiệm trong kiểm tra Cochrane đã chọn ngẫu nhiên tổng cộng 2027 phụ nữ (tuổi trung bình từ 50,5 đến 56,4), và số người được chọn là từ 23 đến 351 người. Thời gian nghiên cứu là 8 đến 54 tuần, với thời gian trung bình là 22,8 tuần. Những người tham gia đã tiếp nhận một liều từ 8 đến 160 mg chất chiết xuất black cohosh từ các sản phẩm khác nhau, với liều trung bình là 40 mg mỗi ngày. Trong một số trường hợp, các tác giả của các báo cáo nghiên cứu gốc đã chỉ ra rằng chất chiết xuất họ sử dụng bắt nguồn từ rễ/thân rễ, họ đã chiết xuất sản phẩm này sử dụng isopropyl alcohol hoặc ethanol, và/hoặc họ đã tiêu chuẩn hóa chất chiết xuất để chứa một lượng cụ thể chất triterpene glycosides. Các nghiên cứu này sử dụng không đồng nhất các yếu tố như thiết kế, khoảng thời gian, loại và số lượng black cohosh, và các phát hiện chính. Các tác giả của kiểm tra này đã kết luận rằng không có “đủ chứng cứ” từ các thử nghiệm này “để ủng hộ hoặc phản đối việc sử dụng thảo dược black cohosh cho các triệu chứng mãn kinh”.
Một kiểm tra xem duyệt hệ thống năm 2016 và phân tích tổng hợp (meta-analysis) đã kiểm tra 4 nghiên cứu về các trị liệu thảo dược và trị liệu dựa vào thảo mộc mà chúng bao gồm black cohosh (3 trong số các thử nghiệm này được xem xét trong kiểm tra Cochrane được mô tả ở trên) để điều trị các triệu chứng mãn kinh. Các thử nghiệm đã chọn ngẫu nhiên tổng cộng 511 phụ nữ để sử dụng một liều mỗi ngày từ 6,5 đến 160 mg chất chiết xuất black cohosh từ các sản phẩm khác nhau hoặc giả dược. Không có mối liên hệ quan trọng nào giữa việc sử dụng thực phẩm chức năng black cohosh và khả năng giảm bớt số lượng triệu chứng vận mạch, chẳng hạn như bốc hỏa (hot flash). Hơn nữa, không có những mối liên hệ có lợi nào giữa việc sử dụng black cohosh và khả năng giảm bớt các triệu chứng mãn kinh sử dụng các thang đánh giá tự báo cáo.
Hiệp Hội Các Bác Sĩ Sản Khoa và Phụ Khoa Hoa Kỳ (The American College of Obstetricians and Gynecologists), trong các hướng dẫn lâm sàng năm 2015 của hiệp hội cho việc quản lý các triệu chứng mãn kinh, đã kết luận rằng “các dữ liệu không cho thấy rằng”các thực phẩm chức năng thảo dược như black cohosh “tỏ ra có hiệu quả trong việc điều trị các triệu chứng vận mạch”. Hiệp Hội Mãn Kinh Bắc Mỹ (The North American Menopause Society) khuyên các bác sĩ lâm sàng không nên đề xuất các trị liệu bằng thảo dược chẳng hạn như black cohosh bởi vì “chúng có thể không có ích” trong việc làm giảm các triệu chứng vận mạch.
Kiểm tra Cochrane đã tìm thấy đủ lý do để tiến hành thêm các nghiên cứu về việc sử dụng black cohosh để điều trị các triệu chứng mãn kinh. Các tác giả đề xuất rằng các nhà nghiên cứu nên tiến hành các thử nghiệm chất lượng cao hơn, với các mẫu nghiên cứu lớn hơn, và cung cấp nhiều chi tiết hơn về các kế hoạch chi tiết trong thử nghiệm của họ. Các tác giả khác đã đề xuất rằng các nhà nghiên cứu nên mô tả một cách đầy đủ và toàn diện về sản phẩm black cohosh họ sử dụng để các nhà nghiên cứu khác có thể sử dụng cùng loại sản phẩm hoặc các sản phẩm tương tự. Phân tích độc lập và xác minh thành phẩm của sản phẩm để đảm bảo sự nhận dạng và chất lượng của sản phẩm cũng là một yếu tố quan trọng.
Các Nguy Cơ về Sức Khỏe
Các thử nghiêm lâm sàng sử dụng các sản phẩm black cohosh khác nhau để điều trị các triệu chứng mãn kinh đã cho thấy rằng việc sử dụng loại thảo dược này có tỷ lệ xuất hiện các tác dụng gây hại thấp. Các tác dụng phụ được báo cáo nhiều nhất là khó tiêu (gastrointestinal upset) và phát ban, cả hai đều nhẹ và mang tính tạm thời. Các tác dụng phụ khác được báo cáo trong các thử nghiêm lâm sàng bao gồm đau/sưng vú, nhiễm trùng, chảy máu âm đạo, và các than phiền về cơ xương, mặc dù tỷ lệ xảy ra ở các phụ nữ sử dụng black cohosh và những người sử dụng giả dược là tương đương. Đa số các nghiên cứu đã kiểm tra việc sử dụng black cohosh trong thời gian ngắn, khoảng 6 tháng hoặc ít hơn, do đó không có nghiên cứu được công bố nào đã xác định được tính an toàn dài hạn của black cohosh ở người.
Các báo cáo trên khắp thế giới đã mô tả ít nhất 83 trường hợp bị tổn thương gan – bao gồm viêm gan, suy gan, tăng men gan, và nhiều tổn thương gan khác – có liên quan đến việc sử dụng black cohosh. Tuy nhiên không có chứng cứ chỉ ra mối liên hệ nhân quả. Có thể rằng ít nhất một số các trường hợp được báo cáo bị nhiễm độc gan là do các chất bẩn (impurities), chất giả mạo, hoặc không đúng loại Acteae trong các sản phẩm black cohosh được sử dụng. Tuy nhiên, chưa có ai phân tích một cách độc lập các sản phẩm này để chứng thực sự tồn tại của các vấn đề này.
Vào năm 2007, Bộ Y Tế Úc yêu cầu rằng các sản phẩm chứa black cohosh phải kèm theo nhãn cảnh báo sau đây: “Cảnh báo: Thảo dược black cohosh có thể làm tổn hại đến gan ở một số cá nhân. Hãy sử dụng dưới sự giám sát của một chuyên gia y tế”. Vào năm 2008, tổ chức Pharmacopeia Hoa Kỳ (một tổ chức phi lợi nhuận xác định tiêu chuẩn thực phẩm và dược phẩm) đề xuất dán nhãn các sản phẩm black cohosh với lời cảnh báo sau đây: “Hãy ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến với một chuyên gia y tế nếu bạn mắc phải một chứng rối loạn ở gan hoặc phát sinh các triệu chứng của bệnh gan, chẳng hạn như đau vùng bụng, nước tiểu đen, hoặc vàng da”. Tuy nhiên, Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) không đòi hỏi lời cảnh báo đó trên các nhãn sản phẩm chứa black cohosh.
Hiệp Hội Các Sản Phẩm Thảo Dược Hoa Kỳ (The American Herbal Products Association) đề xuất rằng những phụ nữ mang theo không nên sử dụng thảo dược black cohosh ngoại trừ được sự giám sát của chuyên gia y tế bởi vì các nghiên cứu chưa đánh giá triệt để việc sử dụng black cohosh trong lúc mang thai. Tổ chức Pharmacopeia Hoa Kỳ khuyên rằng những cá nhân có các rối loạn gan cũng nên tránh sử dụng black cohosh. Tổ chức này nói thêm rằng những người sử dụng phát sinh các triệu chứng của bệnh gan, chẳng hạn như đau vùng bụng, nước tiểu đen, hoặc vàng da trong lúc đang sử dụng thực phẩm chức năng này nên ngưng sử dụng và báo cáo với bác sĩ của họ.
Tương Tác với Các Loại Thuốc
Thảo dược black cohosh cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ tương tác lâm sàng nào với các loại thuốc, mặc dù vấn đề này vẫn chưa được nghiên cứu một cách hệ thống.
Nguồn (Source):
0 comments:
Post a Comment