CÁC NGUY CƠ UNG THƯ PHỔI
Bởi vì phổi của chúng ta hít vào và sử dụng không khí từ bên ngoài cơ thể, cho nên bất cứ thứ gì chúng ta hít vào đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của phổi. Yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây ung thư phổi là hút thuốc lá. Khoảng 87% các trường hợp ung thư phổi ở Hoa Kỳ có liên quan đến hút thuốc lá. Khói thuốc lá là một hỗn hợp độc hại của hơn 7000 chất hóa học. Ít nhất có 70 loại được biết là gây ra bệnh ung thư phổi ở người và động vật. Số lượng thuốc lá tiêu thụ và số năm hút thuốc lá tỷ lệ thuận với nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi. Bỏ hút thuốc lá sẽ giúp giảm bớt nguy cơ đó. Những người bỏ hút thuốc lá sẽ có ít nguy cơ hơn nhưng vẫn có nguy cơ cao hơn những người chưa bao giờ hút. Hút thuốc lá có thể gây ung thư ở khắp nơi trong cơ thể. Hút thuốc lá gây ung thư phổi, ung thư miệng, ung thư mũi, ung thư họng, ung thư thực quản, ung thư gan, ung thư bàng quang (bọng đái), ung thư thận, ung thư tuyến tụy, ung thư ruột già, ung thư trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư máu, và ung thư tủy xương (acute myeloid leukemia).
Tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động (secondhand smoke: khói thuốc lá do người khác hút) cũng làm tăng nguy cơ bị ung thư phổi. Theo Báo Cáo của Bộ Trưởng Bộ Y Tế Hoa Kỳ (Surgeon General’s Report) về các tác hại của khói thuốc thụ động, những người không hút thuốc lá bị tiếp xúc với khói thuốc thụ động ở nhà hoặc ở công sở sẽ làm cho họ có nguy cơ gia tăng phát triển bệnh ung thư phổi khoảng 20 – 30%. Khói thuốc thụ động cũng làm làm nguy cơ mắc bệnh tim và những bệnh tật khác.
Các chất trong môi trường và những sự tiếp xúc với môi trường mà có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi bao gồm:
- Amiăng (asbestos) là những sợi rất nhỏ giống như tóc, được tìm thấy trong một số loại đá. Amiăng là một khoáng chất trong thiên nhiên có tính chịu lửa (fireproof: không cháy), cách nhiệt, cách điện, cách âm, được sử dụng trong các vật liệu xây dựng và trong một số quy trình sản xuất. Khi hít phải amiăng, các sợi này có thể kích thích phổi và sau đó có thể gây ra bệnh phổi. Những người hút thuốc lá đồng thời bị tiếp xúc với amiăng có nguy cơ cao phát triển bệnh ung thư phổi. Điều may mắn là, đồ trang bị bảo vệ hô hấp chuyên nghiệp có thể giảm bớt nguy cơ hít phải các sợi amiăng cho những người làm việc với amiăng hoặc làm việc xung quanh khu vực có amiăng.
- Radon là một khí không mùi được phóng thích bởi một số loại đất đá chứa urani (uranium). Một số căn hộ có thể có mức radon khá cao, đặc biệt ở những tầng thấp, bởi vì chúng được xây dựng trên nền đất chứa sẵn khí radon. Bạn có thể mua các bộ công cụ được Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ (Environmental Protection Agency) chấp thuận ở các cửa hàng bán đồ kim khí (hardware store) để đo số lượng khí radon trong căn hộ bạn ở.
- Các chất công nghiệp có thể bao gồm thạch tín (arsenic), urani, berili (beryllium), vinyl clorua (vinyl chloride: H2C=CHCl), nickel chromate (NiCrO4), các sản phẩm than đá, khí độc lò (mustard gas), chloromethyl ether, xăng, và khói dầu diesel.
- Tiếp xúc chất phóng xạ chẳng hạn như chụp X-quang ở vùng ngực có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư phổi, đặc biệt ở những người hút thuốc lá.
- Ô nhiễm không khí có thể chứa số lượng rất nhỏ khói dầu diesel, các sản phẩm than đá, và các chất công nghiệp khác.
- Bệnh lao (tuberculosis)có thể tạo ra mô sẹo ở phổi, đó có thể là một yếu tố nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi.
- Di truyền cũng có thể đóng một vai trò trong sự phát triển bệnh ung thư phổi thông qua các đột biến gen được di truyền và mắc phải từ môi trường.
- Quân dịch (nghĩa vụ quân sự) có thể làm cho các cựu chiến binh và quân nhân hiện dịch tiếp xúc với các chất công nghiệp (industrial substance), các chất chứa amiăng, các chất gây ô nhiễm không khí, cũng như tiếp xúc với các chất trong tác chiến (ví dụ: Chất Độc Màu Da Cam). Ngoài ra, quân nhân hiện dịch và xuất ngũ có tỷ lệ hút thuốc lá cao.
- Chế độ ăn uống: Các nhà khoa học đang tiến hành kiểm tra nhiều loại thực phẩm và thực phẩm chức năng khác nhau để tìm xem chúng có thay đổi nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi không. Cần thêm nhiều nghiên cứu trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, những người hút thuốc lá nếu sử dụng thực phẩm chứa beta-carotene thì sẽ có nguy cơ gia tăng phát triển bệnh ung thư phổi. Thạch tín trong nước uống (chủ yếu từ các giếng nước gia đình) cũng gây ung thư phổi.
Nguồn bổ sung:
0 comments:
Post a Comment