CÁC YẾU TỐ GÂY NGUY CƠ
Tuổi Tác
Các trẻ em nhỏ tuổi và những người khá cao tuổi sẽ có nguy cơ cao hơn bị nhiễm trùng đường hô hấp trên (upper respiratory tract: gồm mũi, cổ họng, và khí quản) và các biến chứng liên quan.
Trẻ em. Trẻ em dễ bị cảm lạnh và có thể bị từ 8 đến 12 lần mỗi năm. Có hàng triệu trường hợp bệnh cúm phát triển ở trẻ em và thanh thiếu niên Mỹ mỗi năm.
Trước khi hệ thống miễn dịch hoàn thiện, tất cả các trẻ sơ sinh sẽ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên, với khả năng bị cảm lạnh một lần cứ mỗi 1 tháng cho đến 2 tháng. Cấu trúc ống xoang và ống mũi nhỏ cũng làm cho các trẻ em dễ bị cảm lạnh hơn so với trẻ em lớn tuổi hơn và người thành niên. Nhiễm trùng đường hô hấp trên dần dần giảm bớt khi trẻ lớn lên, cho đến khi đến tuổi đi học thì tỉ lệ nhiễm trùng này sẽ tương đương với tỉ lệ nhiễm trùng ở người thành niên. Chúng ta không cần thiết phải lo lắng khi một đứa trẻ bị cảm lạnh thường xuyên, trừ khi bệnh cảm lạnh trở nên nghiêm trọng một cách bất thường hoặc xảy ra thường xuyên hơn so với mức thông thường.
Người cao tuổi. Những người cao tuổi thường bị suy giảm phản xạ ho và nôn khan, và hệ thống miễn dịch của họ thường yếu hơn. Do đó, họ có nguy cơ cao hơn bị các nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng so với thanh niên và những người tuổi trung niên.
Tiếp xúc với khói và các chất ô nhiễm môi trường
Nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp bị gia tăng do tiếp xúc với khói thuốc lá, mà có thể làm tổn thương đường hô hấp và hủy hoại lông mao (là các cấu trúc nhỏ giống như tóc có tác dụng giữ cho đường hô hấp sạch sẽ). Khói thải độc hại, khói công nghiệp, và các chất ô nhiễm khác cũng là các yếu tố tạo ra nguy cơ. Cha mẹ hút thuốc sẽ làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cho con cái của họ.
Các chứng bệnh
Những người mang bệnh AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome: SIDA) và các chứng bệnh khác làm tổn hại hệ thống miễn dịch thì dễ bị nhiễm trùng nghiêm trọng.
Ung thư, đặc biệt là bệnh bạch cầu (leukemia) và bệnh Hodgkin (Một chứng bệnh ác tính, tiến triển nhanh chóng, và thỉnh thoảng gây tử vong mà không rõ nguyên nhân, đánh dấu bởi sự sưng to của các hạch bạch huyết, lá lách, và gan. Còn được gọi là ung thư hạch Hodgkin.) tạo ra nguy cơ cảm nhiễm bệnh cúm cho các bệnh nhân. Các bệnh nhân đang được điều trị bằng các loại thuốc corticosteroid (steroid), hóa trị liệu, hoặc các loại thuốc khác ức chế hệ thống miễn dịch thì cũng dễ bị nhiễm.
Những người bị bệnh tiểu đường có nhiều nguy cơ bị nhiễm bệnh cúm hơn.
Một số rối loạn về di truyền làm cho người bệnh dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp. Chúng bao gồm chứng thiếu máu tế bào hình liềm (sickle-cell disease: chứng rối loạn của máu do di truyền, trong đó các sắc tố hemoglobin mang oxy trong hồng cầu (tế bào máu đỏ) có hình dạng không bình thường. "Hemoglobin hình liềm" này kết tinh trong các mao mạch nhỏ, nơi mà nồng độ oxy trong máu thấp (nhưng đủ cho hemoglobin bình thường), gây ra các tế bào máu đỏ có dạng hình liềm bị bóp méo), bệnh xơ nang (cystic fibrosis), và hội chứng Kartagener (mà hậu quả là lông mao mất chức năng hoạt động).
Những người bị stress
Một số nghiên cứu cho thấy rằng stress làm gia tăng tính dễ cảm nhiễm của một cá nhân đối với bệnh cảm lạnh. Stress xem ra làm gia tăng nguy cơ bị cảm lạnh bất kể lối sống hoặc các thói quen sức khỏe khác. Và sau khi một người mắc bệnh cảm lạnh hoặc cúm, thì stress có thể làm cho các triệu chứng trầm trọng thêm.
Người ta chưa biết rõ lý do tại sao các tình trạng này lại xảy ra. Một số chuyên gia tin rằng stress làm thay đổi các yếu tố chuyên biệt của hệ miễn dịch, mà điều này gây ra tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp.
Tập thể dục quá mức
Những người đang bị cảm lạnh, thì việc tập thể dục sẽ không mang lại hiệu quả đối với mức độ nghiêm trọng của bệnh hoặc thời gian nhiễm bệnh. Ví dụ, một số vận động viên được huấn luyện chuyên nghiệp đã báo cáo là họ dễ bị cảm lạnh sau các hoạt động căng thẳng. Mọi người nên tránh hoạt động thể chất căng thẳng khi họ bị sốt cao hoặc bị các chứng bệnh lây nhiễm lan tràn do virút gây ra.
Tỷ lệ mắc bệnh xảy ra theo mùa
Cảm lạnh và cảm cúm xảy ra chủ yếu vào mùa đông. Mùa cúm thường bắt đầu vào tháng 10 và kết thúc vào giữa tháng ba.
Các lý do tạo ra xu hướng xảy ra theo mùa này không phải do bản thân của khí hậu lạnh gây ra, mà do các yếu tố khác nữa. Chắc chắn rằng, cảm cúm và cảm lạnh có nhiều khả năng lây lan trong mùa đông hơn là vì mọi người ở trong nhà nhiều hơn và tiếp xúc với số lượng virút cao hơn trong không khí. Thời tiết khô của mùa đông cũng làm cho mũi bị khô, như vậy làm cho mũi dễ bị cảm nhiễm virút. Một số chuyên gia đưa ra giả thuyết rằng tỉ lệ cảm nhiễm virút cao trong mùa đông có thể do một số yếu tố miễn dịch nào đó, các yếu tố này phản ứng lại với ánh sáng và bóng tối và làm ảnh hưởng đến tính dễ bị cảm nhiễm của một người đối với virút.
Đi du lịch bằng xe lửa, xe buýt, và máy bay
Đi du lịch trong trường hợp tiếp xúc gần với nhiều người, cho dù bằng xe lửa, máy bay, hoặc xe buýt, thì đều có thể làm gia tăng các nguy cơ cảm nhiễm đường hô hấp.
Các Trung Tâm Giữ Trẻ Ban Ngày
Trẻ em ở các trung tâm giữ trẻ ban ngày có thể có nhiều nguy cơ bị cảm lạnh. Tuy nhiên, các trẻ này có thể có tỉ lệ mắc bệnh cảm lạnh thấp hơn vào những năm đầu tiên học ở trường tiểu học. Bệnh cảm lạnh mà các trẻ này mắc phải ở trung tâm giữ trẻ, sau đó có thể tạo ra một số khả năng miễn dịch đối với bệnh cảm lạnh trong tương lai trong vòng một vài năm. Vào độ tuổi 13, khả năng miễn dịch này sẽ giảm đi. Cũng có một vài bằng chứng cho thấy rằng cảm lạnh thường xuyên ở trẻ em có thể giúp bảo vệ chống lại các tình trạng dị ứng và bệnh suyễn trong tương lai.
0 comments:
Post a Comment