CÁC TRIỆU CHỨNG
Các triệu chứng đặc trưng của bệnh gút phụ thuộc vào giai đoạn bệnh. Bệnh gút thường được chia thành 4 giai đoạn:
- Tăng axit uric huyết không triệu chứng
- Viêm khớp gút cấp tính
- Giai đoạn bệnh gút giữa các cơn tấn công
- Bệnh gút có sỏi mãn tính
Tăng Axit Uric Huyết Không Triệu Chứng
Tăng axit uric huyết không triệu chứng (asymptomatic hyperuricemia) được xem là giai đoạn đầu tiên của bệnh gút. Mức MSU tăng lên dần dần trong cơ thể. Giai đoạn này kéo dài trung bình là 30 năm.
Lưu ý: Tăng axit uric huyết không nhất thiết sẽ dẫn đến bệnh gút. Thật vậy, ít hơn 20% các trường hợp phát triển thành bệnh gút viêm khớp hoàn chỉnh.
Các Triệu Chứng của Giai Đoạn Viêm Khớp Gút Cấp Tính
Viêm khớp gút cấp tính (acute gouty arthritis) xảy ra khi các triệu chứng đầu tiên của bệnh gút xuất hiện. Thỉnh thoảng, các dấu hiệu đầu tiên của bệnh gút là các cơn đau nhói ngắn hạn (petit attacks) ở các khớp bị ảnh hưởng. Các cơn đau nhói này có thể đến trước tình trạng bệnh hoàn chỉnh thực sự khoảng vài năm.
Các tinh thể MSU hình thành ở nhiệt độ bình thường của cơ thể khi nồng độ axit uric trong máu đạt đến mức 7 mg/dL. Ở nhiệt độ thấp hơn, các tinh thể MSU hình thành khi nồng độ axit uric thấp hơn. Vì các bộ phận cơ thể ở xa tim có nhiệt độ máu thấp hơn, nên bệnh gút thường tấn công các ngón chân và ngón tay trước tiên.
Các triệu chứng của giai đoạn viêm khớp gút cấp tính bao gồm:
- Đau nhức nghiêm trọng ở khớp hoặc xung quanh khu vực khớp
▪ Có thể có cảm giác “bị nghiến” hoặc trật xương
▪ Không chịu được các vận động cơ thể và thậm chí không chịu được sức nặng của các tấm trải giường.
▪ Thường mất 8 – 12 giờ để phát triển
▪ Xảy ra vào giữa khuya hoặc sáng sớm và có thể đánh thức bạn
- Có thể sưng to ra ngoài khớp
- Da bị đỏ, bóng láng, và căng khắp vùng bị ảnh hưởng, mà sau đó vài ngày có thể bị lột da
- Cảm giác ớn lạnh và sốt nhẹ,mất khẩu vị, và cảm thấy sức khỏe yếu
Đa số các triệu chứng thường bắt đầu ở một khớp.
Bệnh Gút Đơn Khớp. Bệnh gút xảy ra ở một khớp được gọi là bệnh gút đơn khớp (monoarticular gout). Khoảng 60% các cơn tấn công (đợt phát) của bệnh gút đơn khớp lần đầu tiên ở những người tuổi trung niên xảy ra ở ngón chân cái. Tình trạng này được gọi là thống phong bàn chân (podagra). Các triệu chứng cũng có thể xảy ra ở các vị trí khác, chẳng hạn như mắt cá chân hoặc đầu gối.
Bệnh Gút Đa Khớp. Nếu nhiều khớp (từ 2 khớp trở lên) bị ảnh hưởng, thì tình trạng này được gọi là bệnh gút đa khớp (polyarticular gout). Nhiều khớp bị ảnh hưởng vào khoảng 10 – 20% các cơn bệnh tấn công đầu tiên. Những người lớn tuổi có nhiều khả năng bị bệnh gút đa khớp. Các khớp thường bị ảnh hưởng nhất là bàn chân, mắt cá chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay, và bàn tay. Cơn đau thường xảy ra ở các khớp ở một bên của cơ thể và nó thường (mặc dù không phải luôn luôn) ở phần dưới của cẳng chân và bàn chân. Những người bị bệnh gút đa khớp có nhiều khả năng bị cơn đau bắt đầu chậm hơn và có khoảng thời gian giữa các cơn bệnh tấn công (đợt phát) dài hơn. Những người bị bệnh gút đa khớp cũng có nhiều khả năng gặp phải cơn sốt nhẹ, mất khẩu vị, cảm thấy sức khỏe kém.
Một cơn bệnh tấn công mà không được chữa trị thường sẽ gia tăng đến mức cao nhất từ 24 – 48 giờ sau khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, và biến mất sau 5 – 7 ngày. Tuy nhiên, một số cơn bệnh tấn công chỉ kéo dài vài giờ, trong khi đó, các cơn bệnh khác có thể kéo dài vài tuần.
Bệnh Gút Giữa Các Cơn Tấn Công
Bệnh gút giữa các cơn tấn công (intercritical gout) là thuật ngữ được sử dụng để mô tả các khoảng thời gian giữa các cơn bệnh tấn công (đợt phát). Sau cơn tấn công đầu tiên, các triệu chứng thường biến mất, nhưng nếu không được chữa trị, bệnh gút hầu như luôn luôn tái phát. Trên 2 phần 3 số bệnh nhân sẽ có thêm ít nhất một cơn tấn công nữa trong vòng 2 năm sau cơn tấn công đầu tiên. Trong vòng 10 năm, trên 90% số bệnh nhân có khả năng bị các cơn tấn công lặp lại.
Các Triệu Chứng của Bệnh Gút Có Sỏi Mãn Tính
Bệnh Gút Có Sỏi Mãn Tính và Tình Trạng Sỏi Phấn. Sau vài năm, bệnh gút kéo dài có thể phát triển thành một tình trạng được gọi là bệnh gút có sỏi mãn tính. Tình trạng kéo dài này thường sản sinh sỏi phấn (tophi), là các tinh thể MSU tích tụ ở các khớp, sụn, xương, và các nơi khác trong cơ thể. Trong một số trường hợp, sỏi phấn có thể đâm qua da và xuất hiện dưới dạng các khối u có màu vàng trắng giống như phấn mà được mô tả là tương tự mắt cua (crab eyes).
Tophi lumps: Các khối u sỏi phấn
Các triệu chứng mãn tính chẳng hạn như biến dạng khớp và tình trạng các khớp bị hạn chế cử động có thể xảy ra nếu có nhiều cơn bệnh tấn công mỗi năm. Các tinh thể axit uric tích tụ được gọi là sỏi phấn phát triển ở mô sụn, dây chằng, và mô mềm. Các tinh thể sỏi phấn này thường phát triển chỉ sau khi bệnh nhân bị bệnh nhiều năm. Các tinh thể tích tụ này có thể xuất hiện ở thận, dẫn đến tình trạng suy thận.
Nếu không được chữa trị, tình trạng sỏi phấn sẽ phát triển khoảng 10 năm sau khi xuất hiện cơn bệnh gút đầu tiên, mặc dù rằng tình trạng này có thể ở trong khoảng từ 3 đến 42 năm. Tình trạng sỏi phấn có nhiều khả năng xuất hiện sớm đối với các bệnh nhân lớn tuổi. Ở những người cao tuổi, phụ nữ xem ra có nhiều nguy cơ bị sỏi phấn hơn nam giới. Một số người, chẳng hạn như những người sử dụng thuốc cyclosporine sau khi phẫu thuật cấy ghép, có nhiều nguy cơ phát triển tình trạng sỏi phấn.
Sự Phát Triển của Tình Trạng Đau Nhức Mãn Tính. Khi bệnh gút không được chữa trị, giai đoạn giữa các cơn tấn công thường trở nên càng ngắn hơn, và các cơn tấn công (mặc dù thỉnh thoảng ít nghiêm trọng hơn) có thể kéo dài lâu hơn. Trải qua một thời gian dài (khoảng 10 – 20 năm) bệnh gút trở thành một rối loạn mãn tính đặc trưng bởi tình trạng đau nhức nhẹ, thường xuyên, và viêm nhẹ hoặc cấp tính. Bệnh gút sau đó sẽ ảnh hưởng đến một số khớp, bao gồm các khớp mà có thể không xuất hiện các triệu chứng khi rối loạn này bắt đầu. Trong các trường hợp hiếm, vai, hông, hoặc cột sống cũng bị ảnh hưởng.
Vị trí của sỏi phấn. Sỏi phấn thường hình thành ở các vị trí sau đây:
- Đường cong dọc theo vành tai ngoài
- Cẳng tay
- Khuỷu tay hoặc đầu gối
- Bàn tay hoặc bàn chân – các bệnh nhân lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ, có nhiều khả năng bị bệnh gút ở các khớp nhỏ của các ngón tay.
- Xung quanh tim và cột sống (hiếm)
Sỏi phấn thường không gây đau nhức. Tuy nhiên, chúng có thể gây đau nhức và đơ cứng ở khớp bị ảnh hưởng. Cuối cùng, chúng cũng có thể ăn mòn sụn và xương, sau đó hủy hoại khớp. Các viên sỏi phấn to nằm dưới da bàn tay và da bàn chân có thể phát triển thành tình trạng biến dạng nghiêm trọng.
Các Biến Chứng
Sỏi Thận Axit Uric. Những người bị sỏi thận do axit uric có nhiều khả năng có hàm lượng axit uric trong máu cao hơn trong nước tiểu. Điều này cho thấy rằng bệnh gút là nguyên nhân gây ra loại bệnh sỏi thận này. Sỏi axit uric và các dạng sỏi thận khác hiện diện trong 10 – 25% số bệnh nhân bị bệnh gút đầu tiên, một tỉ lệ cao hơn 1000 lần so với cộng đồng dân cư bình thường. Đối với bệnh gút do các chứng bệnh khác gây ra (được gọi là secondary gout), thì tỉ lệ được báo cáo đạt đến 42%.
Kidney stones in the minor and major calyces of the kidney: Sỏi thận trong các khoang hình chén chính và phụ của thận
Kidney stone in the ureter: Sỏi thận trong niệu quản
Sỏi thận xảy ra khi nước tiểu trở nên quá đậm đặc và các hợp chất trong nước tiểu kết tinh thành các viên sỏi. Các triệu chứng xuất hiện khi các viên sỏi đi xuống niệu quản tạo ra tình trạng đau nhức dữ dội. Sỏi thận có thể hình thành ở bể thận hoặc ở các khoang hình chén của thận hoặc ở niệu quản.
Không phải tất cả các viên sỏi thận ở các bệnh nhân bị bệnh gút đều được cấu tạo bởi axit uric. Một số được cấu tạo bởi oxalate canxi, photphat canxi, hoặc các hợp chất kết hợp với axit uric. Sỏi axit uric cũng có thể hình thành khi bạn không bị bệnh gút hoặc tăng axit uric huyết.
Bệnh Thận Axit Uric Giữa Các Kẽ Mãn Tính. Bệnh này xảy ra khi các tinh thể hình thành từ từ trong các cấu trúc và các ống dẫn chất dịch ra khỏi thận. Chứng bệnh này có thể chữa trị được và có khả năng không gây thương tổn đến thận.
Suy Thận. Sự sản sinh quá mức một cách đột ngột axit uric thỉnh thoảng có thể làm tắc nghẽn thận và làm cho thận mất khả năng hoạt động. Tình trạng này không thường xảy ra nhưng có thể phát triển sau khi:
- Hóa trị bệnh bạch cầu hoặc u lym phô ác tính
- Sốc thân nhiệt nghiêm trọng do tập thể dục quá mức
- Các cơn động kinh
- Trị liệu bằng thuốc corticosteroid cho các tình trạng dị ứng nghiêm trọng
0 comments:
Post a Comment